4- ولايت فقيه در اطاعت اوامر شرعيّه، اوليّه و ثانويّه‌

(1) در بخش دوم گفتيم كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و امام عليه السّلام داراى ولايت فرمان به احكام شرعى مى‌باشند و اطاعت ايشان واجب است؛ زيرا بازگشت فرمان ايشان در فرض مزبور، به فرمان الهى است. درباره فقيه جامع الشرائط نيز همين گفتار جارى است؛ زيرا او نيز داراى حقّ فتواست؛ خواه به صورت خبر و يا فرمان؛ يعنى فرقى نيست ميان اينكه بگويد:

نماز واجب است يا امر به نماز خواندن كند.

احكام اوّليه و ثانويّه‌

(2) در اينجا بايد به دو مطلب توجه داشت:

اوّل آنكه: احكام شرعيه كه به عنوان فرمان فقيه مطرح است، دو نوع است:

1- احكام اوّليه.

2- احكام ثانويّه.

منظور از نوع اول احكامى است كه بر عناوين اوّليه موضوعات ترتيب داده شده مانند وجوب غسل، وضو، نماز، روزه، حج، حرمت شراب، دروغ، غيبت، ربا و امثال آن كه براى هر مكلّفى منهاى هيچ فرض ديگرى ثابت است.

منظور از نوع دوم احكامى است كه براى عناوين ثانويه تشريع شده است؛ مانند:

حرمت اضرار به نفس يا به غير و حرمت فساد و اختلال نظم و رفع الزام از كارهاى‌