مرد است و يا اين خانه ملك او هست يا نيست و به لفظ «حكمت» يا «قضيت» ادا مى‌شود. حكم قاضى درباره عموم، نافذ و لازم الإجراست.

اقسام قضات‌

قاضى منصوب.

- قاضى تحكيم.

- قاضى امر به معروف.

فقها براى حل اختلافات سه راه ارائه نموده‌اند:

1- حكم قاضى منصوب: يعنى حكم شخصى كه از طرف دولت اسلامى و ولى امر براى قضاوت تعيين شود و به طور رسمى داراى اين مقام گردد.

2- حكم قاضى تحكيم: يعنى حكم كسى كه طرفين دعوا او را براى داورى انتخاب نمايند.

3- حكم قاضى امر به معروف: يعنى كسى كه از راه امر به معروف، متصدّى فصل خصومت شود، نه به عنوان قاضى رسمى.

اين مراتب سه‌گانه در طول يكديگر قرار دارند، بدين معنا كه اعتبار و نفوذ هر يك از اين مراحل سه‌گانه از مرحله بعدى قويتر است و متقابلا از لحاظ شرايط قاضى- در سلسله مراتب طولى- داراى شرايط و قيود بيشترى است.

به اين ترتيب حكم «قاضى منصوب» قطعى و لازم الاجراء مى‌باشد و براى هيچ كس، حتى مجتهد ديگر قابل رد و تجديد نظر نيست و دعوا مختومه تلقى مى‌شود؛ زيرا قاضى منصوب داراى مقام ولايت قضايى است كه شعبه‌اى از ولايت فقيه است و ردّ