كشورهاى ضعيف و چپاول منابع طبيعى و استثمار آنان بوده‌اند.

امروز نيز در كشورهايى چون فلسطين، عراق، افغانستان و ... شاهد دشمنى با عقايد ملى و اسلامى و غارت اموال مسلمانان هستيم.

جامعه از افراد و اقوامى تشكيل شده است كه داراى طبايع و افكار مختلف هستند. اگر برخى از آنها براساس سنتى كه حافظ منافعشان باشد به دور يكديگر جمع شوند و اجتماعى را تشكيل دهند به طور طبيعى اجتماع ديگرى عليه منافع آنان تشكيل خواهد شد و ديرى نمى‌پايد كه كارشان به نزاع و درگيرى خواهد كشيد.

دشمنان معرفى شده از سوى قرآن‌

1. دشمن درونى‌

هرگاه انسان دشمن خود را رودرروى خود ببيند، طبعاً از خود دفاع مى‌كند و مواظب است تا كمترين ضربه را از ناحيه دشمن متحمل نشود. اما دشمن پنهان درونى بدترين دشمنان است، چرا كه انسان از آن غافل مى‌شود و از نقشه‌هاى او كمتر آگاهى مى‌يابد. دشمن خانگى ضربات مهلك‌ترى را به ما وارد مى‌كند، لذا بر ماست ابتدا دشمن درون را شناخته و از نقشه‌هاى او آگاهى پيدا كنيم و پس از سركوبى او با عزمى استوار بر دشمن بيرون بتازيم.

مهم‌ترين دشمنان درونى انسان، نفس انسان و شيطان هستند كه به بررسى هر كدام در آيات قرآن كريم مى‌پردازيم.

الف. نفس اماره‌

«وَ ما أُبَرِّئُ نَفْسِى إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا ما رَحِمَ رَبِّى»[1]؛

من نفس خود را تبرئه نمى‌كنم همانا نفس بسيار انسان را به بدى امر

[1] - سوره يوسف، آيه 53