آداب دعا

دعاى اسلامى شامل دو بخش است: بخش اول كه بزرگ‌تر و حجيم تر است، خطاب به خداوند است. در اين بخش، دعاكننده به بيان صفات خداوند، رابطه خداوند با هستى و كيفيت اداره و تدبير جهان، رابطه خداوند با انسان، رابطه فرد با خداوند و به طور كلى عظمت و ذات خداوند مى پردازد. بنابراين در اين بخش از دعا، دعاكننده با بيان جملات مربوط، به تقويت جهان‌بينى‌الهى، انسان‌شناسى و خداشناسى خود مى‌پردازد. به عبارت ديگر، اين بخش از دعا صرف‌نظر از اينكه تأثير روانى و عاطفى بسيار ظريف، لطيف و قوى بر نوع رابطه انسان با خدا مى گذارد، نوعى كلاس درس و آموزش فلسفه و تعليم و تربيت نيز مى باشد.

بخش دوم دعا، كه بخش كوچك‌تر آن مى‌باشد، مربوط به مجموعه درخواستهاى فرد دعاكننده است. اين بخش شامل طرح خواسته‌هاى متعالى فرد دعاكننده از خداوند است. خواسته‌هايى از قبيل دورى از ذلت و حقارت، دورى از احتياج به ديگران، نجات از مواردى كه باعث انحطاط و سقوط انسان مى‌شود، درخواست اسباب و لوازم سعادت خود، خانواده و جامعه و بعضاً درخواست تأمين لوازم يك زندگى آبرومند. به هر حال، به منظور ارتباط متواضعانه و صادقانه متربى با مربى و مراد خود؛ يعنى خداوند، در نظام تعليم و تربيت اسلامى آدابى براى دعا ذكر شده است كه ذيلًا به آنها اشاره مى‌شود.