نام کتاب : تعليم و تربيت از ديدگاه امام سجاد (ع) نویسنده : لياقتدار، محمد جواد جلد : 1 صفحه : 196
به نظر مىرسد شش مورد جايگزين و جانشين و
راه علاجى كه امام ذكر مىكنند به ترتيب از آخر بر شش مورد از رذايل زبانى و كلامى
صادق باشند. آفتهاى كلامى كه امام ذكر كردهاند عبارتند از:
1. فحش و سخن زشت: معناى فحش را كلام و كار
زشت مىدانند چنانكه قرآن كريم معناى فاحشه را كار و فعل زشت مىداند اعم از
گفتار و كردار و رفتار (فحش: القبيح من القول و الفعل) (معلوف، لويس، المنجد فىاللغه، 1365، ص 571). راه علاج آن و يا
جايگزين آن، حمد و ستايش خدا كردن مىباشد. زبان به جاى به كارگيرى الفاظ زشت و
قبيح از اسماء حسن الهى ياد كند و حمد و ستايش خدا را بكند.
2. هُجر و هرزهگويى: المنجد مىنويسد: القبيح من الكلام و الافحاش فى النطق.
(معلوف، لويس، المنجد فى اللغه، 1365، ص 571) هُجر يعنى كلام زشت و به كارگيرى
زشتى در سخن. راه درمان و علاج و جانشين آن به فرمايش امام «ثنا و مدح خدا» است.
3. دشنام به عرض و آبروى كسى: از
مفاسد بزرگ زبان، دشنام دادن است و از بدترين دشنامها توهين به آبرو و ناموس
ديگران است. راه علاج آن تمجيد خداوند و خدا را به مجد و عظمت يادكردن است. زيرا
كه دشنام به آبروى انسان در واقع روشى بر خلاف خواست خدا است. چون خداوند بندگان
را دوست دارد و از انسان و مقام الهى او به نيكى ياد مىكند و براى عرض و آبروى
انسان ارزش فراوان قائل است.
نام کتاب : تعليم و تربيت از ديدگاه امام سجاد (ع) نویسنده : لياقتدار، محمد جواد جلد : 1 صفحه : 196