بعضى اين گفته را بعيد دانستهاند، زيرا
رفتار ناهنجار عثمان نسبت به امام و فرزندانش، چنين اقدامى را بعيد مىگرداند؛ به
علاوه، امام و فرزندانش نمىتوانستند از مهاجرين و انصار و ياران شايسته رسول خدا
صلّى اللّه عليه و آله فاصله بگيرند و با آنان به مخالفت بپردازند. اگر بخواهيم بر
اين گفته صحّه بگذاريم، بايد بگوييم: حضور حسن عليه السّلام در جبهه دفاع از
عثمان، صرفا براى اين بود كه كسى نتواند امام و فرزندانش را به شركت در انقلاب
عليه عثمان متهم نمايد و آنان را شريك قتل او بداند[1].
از گفتار سيد مرتضى (ره) چنين برمىآيد كه وى نيز در اين كه امير
المؤمنين، على عليه السّلام فرزندانش حسن و حسين عليهما السّلام را براى دفاع از
عثمان فرستاده، شك و ترديد دارد. او مىگويد:
«اگر حضرت آن دو را فرستاده باشد، براى اين بوده كه مانع هتك حرمت و
قتل عمد عثمان شوند و از منع خانواده و زنان عثمان از آب و غذا جلوگيرى كنند، نه
اين كه مانع خلع وى توسط انقلابيان گردند.»[2]
تعبير مرحوم علامه حسنى (ره) چنين است:
«بعيد مىنمايد كه امير المؤمنين عليه السّلام دو ريحانه و گل
خوشبوى رسول خدا را وارد آن معركه كرده باشد، تا از ظالمان دفاع كنند، در حالى كه
خود و تمامى زندگى خويش را وقف دفاع از حق و عدالت و دادخواهى مظلومان و ستمديدگان
كرده بود.»[3]
[1] - ر. ك: حياة الحسن عليه السّلام، ج 1، ص 115 و
116.