باب پنجاه و هفتم در حسبت بر سوزنگران و جوالدوزسازان
محتسب بايد مردى امين و كاردان به سوزنگران و جوالدوزسازان برگمارد
تا سوزن فولادى را با نرم آهن[1] مخلوط
نكنند چه نرم آهن با فولاد دمشقى قابل اختلاط است، و بايد هر جنس جدا از جنس ديگر
باشد، و محتسب بايد صنعتگران را بدين امر سوگند دهد.
بهترين سوزنها سوزن خياطى است كه مسوده نيز خوانند و عالىترين آنها
گرد چشم است.
سوزنگران موظفاند كه سوزن را پس از ساختن در آتش بگذارند و سپس سرد
كنند، زيرا فولاد پس از گداخته و سرد شدن شكننده مىشود اما غير فولاد بيشتر نرم
مىگردد.
جوالدوز نيز بايد از فولاد يا نرم آهن ساخته شود و بهترين آن فولادى
است. جوالدوز گونههاى مختلف دارد كه اينك براى اطلاع محتسب برخى از آنها را با
تعيين وزن ياد مىكنيم. از آن جمله است حزاميه و مزابليه كه
[1]- متن: ارمهان و آن مصحف نرم آهن فارسى است. ر
ك: ص 151