باب چهل و يكم در حسبت بر سمساران برده و كنيز و ستور و خانه
سمساران برده و كنيز بايد از كسانى باشند كه در نزد مردم به امانت و
پاكدامنى و خويشتندارى و عدالت شناخته شده باشند، زيرا مردم كنيزان و بردگان خود
را به ايشان مىسپارند و ايشان چه بسا كنيزان و بردگان را به خانه خود مىبرند.
شايسته است كه سمسار به هنگام معامله كنيز يا بنده، فروشنده يا
آورنده را بشناسد و نام و اوصاف او را در دفترش بنويسد كه مبادا آزاد يا دزديده
شده باشد. و روزگار بردگان را كه در گذشته به دست صاحبانشان بودند مطالعه كند تا به
شروط بردهفروشى آگاه باشد. و سمسار نبايد عيبى را كه مىداند از خريدار نهان
دارد.
خريدار كنيز را رواست كه به صورت و دستهاى وى بنگرد و اگر خواستار
رؤيت كامل يا خلوت كردن باشد براى بردهفروش ممكن نيست مگر اينكه در منزل او زنانى
باشند و همه بدن كنيز را بنگرند. خريدار برده نيز مىتواند بالاتر از ناف و
پايينتر از زانوى او را ببيند و اين محدوديت پيش از