يكى از دلايل پيشرفت سريع دشمن در روزهاى آغازين جنگ، نظريه نظامى غيركارشناسانه بنى‌صدر يعنى سياست زمين در برابر زمان بود. امام با توجه به شرايط حساس كشور و مواضع منفى او، وى را از فرماندهى كل‌قوا عزل كرد و در فاصله‌اى كوتاه مجلس شوراى اسلامى نيز به رأى عدم كفايت سياسى او داد.

با بركنارى بنى‌صدر، زمينه حضور جدى‌تر نيروهاى انقلابى سپاه پاسداران و جهاد سازندگى و نيروهاى مردمى (بسيج) در جنگ فراهم شد.

مقطع دوم: دفع تجاوز دشمن‌

با عزل بنى‌صدر، شرايط در جبهه‌هاى نبرد دگرگون شد؛ به گونه‌اى كه در همان شب بركنارى او، عملياتى با رمز «فرمانده كل قوا، خمينى روح خدا» در جبهه‌هاى جنوب انجام گرفت كه به پيروزى رزمندگان اسلام انجاميد. اين پيروزى سرآغازى شد بر طراحى عمليات‌هاى مشترك ارتش و سپاه با پشتيبانى گسترده نيروهاى مردمى.

پس از گذشت يك ماه از شهادت شهيدان رجايى و باهنر، بزرگترين عمليات مشترك ارتش و سپاه، تحت عنوان «ثامن‌الائمه» شكل گرفت، كه طى آن بخش‌هاى وسيعى از كشور آزاد و محاصره آبادان شكسته شد. در پى اين پيروزى، فرماندهان ارشد جنگ، شهيدان سرتيپ ولى‌الله فلاحى، رييس ستاد مشترك ارتش، سرهنگ جواد فكورى، فرمانده نيروى هوايى، سرهنگ موسى‌نامجو، وزير دفاع، يوسف كلاهدوز، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامى و محمد جهان‌آرا، فرمانده سپاه خرمشهر، به همراه جمعى ديگر از نيروهاى مدافع انقلاب در اثر سقوط مشكوك هواپيماى نظامى به شهادت رسيدند.

عمليات فتح‌المبين‌

پيروزى‌هاى پى‌درپى ايران در جبهه‌هاى جنگ، از جمله در عمليات «طريق‌القدس» و آزادسازى شهر مرزى بستان، موجب تقويت روح وحدت ملى در كشور گرديد. در دوم فروردين 1361 رزمندگان موفق به طراحى عمليات بزرگ ديگرى به نام «فتح‌المبين» شدند. در پى‌