منطقه و ماهيت استقلال طلبانه انقلاب اسلامى ايران، فرصتى طلايى براى حاكمان عراق كه همواره آرزوى رهبرى جهان عرب را در سر مى‌پروراندند، به شمار مى‌رفت. اما استفاده از اين فرصت مستلزم ايجاد يك سلسله زمينه‌هاى سياسى و نظامى بود تا اين كشور بتواند برترى خود را در منطقه به اثبات برساند. در شش‌ماه اول سال 1359 (1980) بودجه نظامى عراق به حدود شش ميليارد دلار افزايش يافت و اين كشور به خريد اسلحه و تجهيزات نظامى جديد اقدام كرد كه گامى اساسى در رسيدن به اين هدف به‌شمار مى‌آمد.

در بعد سياسى نيز رژيم عراق كوشيد تا روابط دوستانه‌اى با كشورهاى عربى حاشيه خليج فارس برقرار سازد. به رغم قطع ارتباط سياسى با آمريكا، روابط بازرگانى خود را با اين كشور افزايش داد و در يك اقدام حساب شده تلاش كرد گرايش سياسى كشورش را كه در مرزبندى‌هاى بين‌المللى به سوى بلوك شرق گرايش داشت، به تدريج به سمت غرب و آمريكا متمايل سازد؛ هر چند هيچ‌گاه مناسبات خود با شوروى را كاهش نداد.

روحيه بيگانه‌ستيزى، استقلال و آزادى‌خواهى انقلاب اسلامى موجب شده بود كه برخى از حكومت‌هاى منطقه از بيم اينكه پيامدهاى انقلاب ايران پايه‌هاى مشروعيت آنان را متزلزل كند، با نوعى بى‌اعتمادى و سوءظن به روابط خود با جمهورى اسلامى ايران بنگرند.

آمريكا نيز با تبليغ و تحريك‌هاى مداوم خود به اين بدگمانى دامن مى‌زد.

سران عراق و برخى از كشورهاى عربى منطقه بر اين باور بودند كه هر كشورى بتواند در مقابل موج فزاينده انقلاب اسلامى بايستد، رهبرى منطقه را به دست خواهد گرفت. لذا حمله نظامى به ايران را ضرورى مى‌دانستند.

شرايط داخلى ايران در آستانه جنگ تحميلى‌

هر انقلابى پس از پيروزى دچار نابسامانى‌هايى اجتناب‌ناپذير مى‌شود كه زمانى نسبتاً طولانى لازم است تا به نظام نوپا و جديد خود، شكل و ساختار منطقى‌دهد.

انقلاب اسلامى در پرتو رهبرى هوشمندانه امام خمينى و آگاهى و بينش كم نظير مردم در زمان كوتاهى موفق به تدوين قانون اساسى خود شد و با تأسيس يك سلسله نهادهاى‌