دستگيرى شمارى از طلاب و اعزام آنان به سربازى و تشديد سركوب، بخشى از پى‌آمدهاى واقعه فيضيه بود.

محرم و عاشورايى ديگر

محرم 1383 برابر با خرداد 1342 در فضاى سياسى ويژه‌اى آغاز شد. شاه تهديد به سركوب مخالفان كرد. در مقابل، امام و روحانيان با استفاده از شرايط حماسى و معنوى ماه محرم و حضور مردم در اجتماعات خود را براى مقابله گسترده آماده مى‌كردند. در بخشى از دستورالعمل ساواك در اين روزها آمده بود:

... در ايام محرم عده‌اى درصددند كه با استفاده از تجمع‌هايى كه براى تعزيه‌دارى و تعظيم شعائر اسلامى از طرف مردم در شهرها و دهات به‌وجود مى‌آيد، تبليغات سوء براى گمراه كردن افراد بى‌اطلاع در موضوع اصلاحات اساسى كه در كشور در شئون مختلف و مخصوصاً اصلاحات ارضى شروع شده است بنمايند ....[1]

در آستانه ماه محرم، علاوه بر تهديد و آماده‌باش عوامل رژيم شاه، هيئت حاكم دست به يك فريب تبليغاتى زد. «انقلاب شاه و ملت» شعارى بود كه براى جدايى مردم از روحانيان و پيوند زدن آنان به شاه و رژيم و به‌منظور جلوگيرى از تأثيرگذارى حركت امام و گسترش نهضت، به‌عنوان جايگزين انقلاب سفيد مطرح شد.

روحانيان با استفاده از جلسات و مراسم ايام محرم و صفر، به تحليل شرايط كشور و رسوا كردن سياست‌هاى رژيم و تبليغات عوام‌فريبانه آن پرداختند، كه تأثير بسيارى در آگاه‌سازى و توجيه مردم داشت. به اين ترتيب، تنش و درگيرى با رژيم تشديد شد. هرچند در اين مرحله، تنها آگاه‌سازى و آمادگى مردم موردنظر بود، اما راهپيمايى بى‌سابقه مردم در روز عاشورا (سيزدهم خرداد 1342) با حضور گروه‌هاى مختلف و شعارهاى سياسى و انقلابى نشان‌دهنده تحول وضعيت و آغاز دوران جديدى در مبارزات بود.

[1]. جواد منصورى، قيام 15 خرداد به روايت اسناد، ص 617