خائن دين و دولت قلمداد نمود. لهذا آن بيچاره دلير بى‌تقصير را حكم شد، به قادلوغه زدند.

روز دوشنبه سلخ در بركة الحبشة ديوان شد. محمد پاشاى توقيعى دو بار به حضور رفته، بعض مواد بسيار مهم به عرض عالى رسانيد. يكى از اين خصوصات ناحق به قادلوغه زده شدن امير خيرالدين‌زاده بود. امير الامراء روم ايلى و آناطولى و قرامان و ساير امراى بزرگ هم شرفياب شدند. بالى بيگ حاكم آيدين كه با جانبردى بيگ رفته بود، آمده، شرفياب شد.

بعد از مشاوره، مقرر گرديد كه از هر دو ساحل نيل اردو حركت نموده، اعراب شوريده را تنبيه نمايند. در عصر همين روز سنان پاشا از وزارت معزول و در جايش زينل پاشا به صدارت منصوب گرديد.

وقايع ماه ربيع الاوّل سنه 923

روز سه‌شنبه غرّه، لشكر ظفر پيكر روم ايلى به سردارى اميرالامراى خودشان، از اين ساحل، يعنى از بركة الحبش به ساحل غربى نيل عبور كردند. هنوز ينگى‌چريان كه عساكر خاصّه‌اند از نيل عبور نكرده بودند كه تومانباى لشكر روم ايلى را استقبال و شروع به جنگ و جدال نمود. يك ساعت از صبح گذشته تا نزديك به عصر جنگيدند. غالب و مغلوب معلوم نبود كه جمعى از ينگى‌چريان به همراهى خواجه افندى و كدخداى ينگى‌چريان در كشتى‌ها نشسته، پاروزنان خودشان را به لشكر روم ايلى رسانيده، آغاز جنگ و پيكار نمودند. ساعتى نگذشت كه لشكر تومانباى كه عبارت از چراكسه و اعراب و زياده از چهل هزار بودند، منهزم و متفرق شده گريختند. شب چهارشنبه دوم، مقدار كافى آذوقه و مهمّات حربيّه با حيوانات از نيل عبور گردانيده. روز چهارشنبه دوم حضرت خداوندگار بالنّصر و الظفر، رود نيل را عبور فرموده، در جيزه كه مقابل قاهره است، نزول كردند. بيگلربيگى آناطولى با لشكر منسوب خود و جانبردى بيگ حاكم صوفيه در ساحل شرقى ماندند و تمام لشكر از قاهره بيرون آمده، در پيشگاه قلعه اردو زدند. چون خبر رسيد كه تومانباى به حوالى غربيّه گريخته است، مصطفى پاشاى بيگلربيگى روم ايلى با لشكر منسوب خود، به همراهى پانصد نفر ينگى‌چرى مأمور به تعاقب او گرديد و بنا به حكم همايون، لشكر آناطولى نيز با امرايشان از نيل عبور كرده، ملحق به اردوى سلطانى شدند.

شب پنج‌شنبه نيز حضرت خداوندگار با عساكر خاصّه و عمله دربار، لشكر خود را تعاقبا حركت و متوجه طرف اعدا شدند. روز پنج‌شنبه سوم در وقت چاشت بيگلربيگى روم ايلى به تومانباى رسيده، سخت جنگيدند. هنوز حضرت خداوندگار نرسيده بودند كه تومانباى باز شكست خورده به سمت بحيره فرار نمود. سوارهاى جرّار سپاهيان آنها را تعاقب كرده، انبوهى از آنها را كشتند و جمعى نيز مثل آل فرعون! در رود نيل غرق شدند؛ اما تومانباى باز راه گريز را يافته، خود را از چنگ متعاقبين رهانيد. بنابرين، حضرت خداوندگار فرمود در