نام کتاب : انديشه هاى سياسى شيعه در عصر غيبت نویسنده : كربلايى پازوكى، على جلد : 1 صفحه : 232
2. آيه شريفه
«اطيعوا اللّه و اطيعوا الرسول و اولى الامر منكم»، اطاعت
از ولى امر را در زمينه مسائل حكومتى به گونهاى مطلق واجب مىداند.
3. بنابراين طبق آيه، در عصر غيبت اطاعت از ولى فقيه جامع شرايط در
زمينه زعامت سياسى جامعه مطلقا واجب است.
ولايت فقيه، نظريهاى مشهور نزد فقهاى شيعه
اگرچه ما درصدد اثبات اجماع[1]-
بهعنوان دليلى مستقل بر ولايت مطلقه فقيه براساس مصالح عمومى امت اسلامى- نيستيم،
بررسى اقوال و نظريات فقهاى بزرگ شيعه كه در آنها ادعاى اجماع بر ولايت مطلقه فقيه
شده، مىتواند سبب ايجاد نوعى شهرت فتوايى گردد.[2]
هرچند اصوليين شهرت فتوايى را به عنوان دليلى مستقل ذكر نكردهاند، از آن به عنوان
مؤيدى قوى ياد كرده، مخالفت با آن را خلاف احتياط مىدانند. آنان تنها در صورت
وجود دليلى واضح و قوى مخالفت با آن را جايز شمردهاند.[3]
بنابراين ما قول به نظريه ولايت مطلقه فقيه را به عنوان دليلى مشهور مىپذيريم.
[1] . بنگريد به بخش دوم همين نوشتار( پيشينه ولايت
فقيه).
[2] . شهرت در لغت عرب به معناى شايع شدن، آشكار شدن و
بالا رفتن به كار رفته است. اقسام شهرت در اصطلاح فقها و محدثين سه قسم است: يك.
شهرت روايى؛ دو. شهرت عملى؛ سه. شهرت فتوايى.
شهرت روايى عبارت است از اينكه
مشهور محدثين حديثى را روايت كرده باشند، اعم از اينكه مشهور علما و فقهاى بر طبق
آن عمل كرده باشند و يا نكرده باشند؛ البته مشروط بر اينكه به حد تواتر نرسد. چنين
حديثى را خبر واحد، مشهور يا خبر مستفيض مىگويند.
شهرت عملى، يعنى هشتاد درصدد فقها
بر طبق حديثى عمل نموده و براساس آن فتوا داده باشند، اعم از اينكه مشهور محدثين
اين حديث را نقل كرده باشند و يا خير.
شهرت فتوايى آن است كه بسيارى از
فقها بر طبق حكمى از احكام فتوا داده باشند، بىآنكه مدرك فتوا براى ما روشن باشد،
بلكه مجرد شهرت فتوائيه است، اعم از اينكه بر طبق فتواى مشهور اصلا حديثى باشد، يا
نباشد، ولى ما يقين داشته باشيم كه آن حديث مدرك اين فتوا نيست و يا شك داشته
باشيم.( ر. ك: قلىزاده، احمد، واژهشناسى اصطلاحات اصول فقه، گردآورى و تاليف
احمد قلىزاد. قم، ناشر بنياد پژوهشهاى علمى و فرهنگى نور الأصفياء، 1379 ه. ش.)
به نظر مىرسد براى حصول شهرت فتوايى به اندازه كافى علماى بزرگ شيعه بر ولايت
عامه فقيه تصريح كردهاند.