اوضاع سياسى عصر شاعر

شاعر ما به سال 23 هجرى ديده به جهان گشود، سالى كه عمر بن خطاب در آن درگذشت و عثمان به خلافت رسيد. 1

مرگش حدود سال 105 هجرى، اتفاق افتاد، سالى كه، يزيد بن عبد الملك مرد و برادرش هشام به قدرت رسيد. اگر فرض كنيم كه در بيست سالگى، يعنى حدود سال 43 هجرى گام در ميدان سياست نهاده باشد، تا بيست سال، يعنى حدود سال، 63 هجرى، و ورود محمّد حنفيّه به صحنه‌ى سياست، شعرى سياسى كه حاكى از نظريه‌ها و گرايش‌هاى سياسى او كند، در دست نيست. سال 41 هجرى تا 63 هجرى، از پرحوادث‌ترين و حسّاس‌ترين برهه‌ها در تاريخ اسلام است. شهادت امام على (ع) و در نتيجه، سقوط حكومت عدل اسلامى او، زمينه‌ى فعاليت را براى آشوبگران (مارقان)، ستمگران، طاغيان، مستكبران (قاسطان)، و فرصت‌طلب‌ها (ناكثان) نيك فراهم كرد. همان‌گونه كه امام (ع) در خطبه‌ى شقشقيّه، اشاره دارد اين گروه‌ها تنها در برابر حكومت او قد برافراشته بودند، و آن‌هم در مقابل مردمى كه به تعبير امام (ع)، چون موى انبوه گردن كفتار (عرف الضّبع) پس از 25 سال تحمل نابسامانى‌ها و دردها و رنج‌ها، خودآگاهانه به در خانه‌ى على (ع) رفته و دست به دامن او زدند و به اصرار و ابرام از او مى‌خواستند تا دست عدالت بر سرشان بكشد، و برق شمشير برانش را بارديگر به نفع همه‌ى مستضعفان و محرومان بجهاند، و كفر و شرك و اشرافيت و نفاق را به وحشت افكند.

آن روز كه مردم چونان سيل به خانه‌ى على (ع) هجوم بردند امام (ع) مى‌گفت:

اگر حضور شما مردم و هم تعهّد و ميثاقى نبود كه خدا از آگاهان و عالمان گرفته تا بر