ولى پس از چندى دستگير شد و به زندان افتاد. آخر، مأمون او را عفو كرد. بعضى از راه طعن، ابراهيم را «ابن شكله» گفته‌اند. شكله مادر او و زنى زنگى بود.

(ر. ك: دايرة المعارف فارسى).

151- معتزّ

زبير يا محمّد بن جعفر متوكّل، ملقّب به معتزّ باللّه، پس از مستعين در سال 252 به جاى وى نشست و در سال 255 خود را از خلافت خلع كرد و پس از شش روز مقتول شد.

مؤيّد را از ولايت عهد خود كنار زد و او را بكشت و اسماعيل را به جاى وى، تعيين كرد.

وى چون به تركان بدبين شده بود، سعى كرد مغربى‌ها را روى كار آورد، ولى همين سبب مرگش شد. بغاء صغير به دست او كشته شد.

(ر. ك: تتمة المنتهى).

152- امين‌

محمّد امين، ششمين خليفه‌ى عبّاسى (193- 198 هجرى) پسر و جانشين هارون است.

خليفه‌اى عشرت جو و هوس‌باز و بى‌فكر بود. حكومت او پنج سال، دوام يافت و اكثر آن در زد و خورد با برادرش، مأمون گذشت. عاقبت، پس از چند زد و خورد، طاهر ذو اليمينين و هرثمة بن اعين، سرداران مأمون، بغداد را به محاصره گرفتند. امين تسليم شد و طاهر او را كشت و سرش را به خراسان جهت مأمون فرستاد.

(ر. ك: دايرة المعارف فارسى).

153- منتصر

ابو جعفر، محمّد منتصر باللّه، پس از قتل پدرش در سال 247، به سلطنت رسيد. وى، برخلاف پدرش نسبت به اهل بيت رسول خدا (ص)، سخت نگرفت و از زيارت قبر امام حسين (ع) جلوگيرى نكرد. وى از همه‌ى خلفاى بنى عبّاس با انصاف‌تر و بهتر بود. در سال 248 هجرى مريض شد و در همان سال درگذشت. گفته‌اند او را با زهرى كه در