سلمه بن ثعلبه بن دول بن خنفيّه بن لجيم، از قبيله‌ى بنى حنيفه است، از همين رو ملقّب به اين حنفيّه بود. ولادت او به سال 21 هجرى واقع شد. علم، ورع، تقوى، صولت و شجاعت او معروف است. در جمل و صفّين پرچمدار بود.

در سال وفات او، اختلاف هست و همين‌گونه در محلّ وفات و دفن او كه مدينه است، يا طائف.

(ر. ك: ريحانة الأدب).

68- عبد اللّه بن عبّاس‌

مشهور به ابن عبّاس، متوفّاى 68 هجرى، پسر عمّ پيامبر (ص) اسلام و صحابى معروف.

در مكّه به دنيا آمد، و در فقه و تفسير و شعر و انساب، تبحّر و شهرت يافت. خلفاى ثلاثه او را تكريم مى‌كردند. در آخر عمر، نابينا شد و در طائف سكونت جست.

وفاتش به سنّ 71 سالگى اتّفاق افتاد. او را به سبب كثرت و وسعت اطلاعش «حبر الامّة»، عالم امت، مى‌گفتند. كتابى در تفسير قرآن بدو منسوب است كه چاپ شده است.

(ر. ك: دايرة المعارف فارسى).

69- حجّاج بن يوسف ثقفى‌

در طائف به دنيا آمد و سپس به شام رفت و در دستگاه خليفه ترقى كرد. تا آن‌كه عبد الملك بن مروان او را به جنگ عبد اللّه بن زبير به مكّه فرستاد و حجّاج با لشگرى گران به آن‌سو رفت و عبد اللّه را بكشت و بر مكّه دست يافت. عبد الملك، ولايت مكّه، مدينه و طائف را بدو داد، و بعد عراق را نيز ضميمه‌ى قلمرو او نمود. وى بيست سال بر عراق حكومت كرد. در دوره‌ى او جنايت‌ها، كشتارها و رنج‌ها به مردم مسلمان عراق رسيد. شهر واسط را او بنا كرد. عدد مقتولان به دست او، به‌غير از آن‌چه به سبب جنگ‌هاى او كشته شده‌اند، به صد و بيست هزار مى‌رسد. وقتى به هلاكت رسيد در زندان او، پنجاه هزار مرد و سى هزار زن بود كه شانزده هزار آن‌ها برهنه و عريان بودند.

مرد و زن را باهم حبس مى‌كرد و در زندان او سقف و پوششى نبود. از شعبى نقل شده‌