46- حرّ بن يزيد رياحى‌

حرّ بن يزيد رياحى تميمى (شهيد به سال 61 هجرى) از بزرگان اسلام و دلاوران عرب است. هنگامى‌كه امام حسين (ع) از حجاز به مكّه مى‌آمد، او با هزار سوار، سر راه بر او بگرفت و امام را در ميان راه نگهداشت. اما چون موعد لشكر كوفه جهت جنگ با حسين (ع) فرارسيد، او از همكارى با آن‌ها امتناع كرد و به لشكر امام حسين (ع) پيوست و با لشكر ابن زياد جنگيد تا به شهادت رسيد. طبرى مى‌نويسد: حرّ بن يزيد رياحى صبح عاشورا، نزد ابن سعد آمد و از او پرسيد كه آيا با حسين بن على (ع) مى‌جنگى؟ گفت آرى به خدا قسم جنگ سختى خواهم كرد. آنگاه به اردوگاه امام حسين رفت و به آن حضرت عرضه داشت: اى پسر پيامبر (ص) جانم فداى تو باد، من همانم كه ترا از بازگشتن منع كردم و در راه با تو آمدم تا ترا در اينجا و در اين زمين فرود آوردم، به خدايى كه جز او خدايى نيست گمان نمى‌كردم كار به اينجا بكشد. اكنون براى توبه آمده‌ام و براى شهادت و جانبازى آماده‌ام. آيا كار مرا چاره‌اى هست؟ حضرت فرمود، بلى خدا توبه‌ات را مى‌پذيرد و ترا مى‌آمرزد نام تو چيست؟ گفت: من حرّ بن يزيدم. حضرت فرمود:

«أنت الحرّ كما سمّتك أمّك، أنت الحرّ إن شاء اللّه في الدّنيا و الآخرة».

اكنون فرود آى، گفت:

چه بهتر كه ساعتى با اين مردم سواره بجنگم و آخر كار با سرفرازى شهادت، پياده شوم.

حضرت فرمود آنچه مى‌خواهى انجام بده، خدا ترا رحمت نمايد.

(ر. ك: تاريخ الطّبرى. سرمايه‌ى سخن، محمد ابراهيم آيتى. دايرة المعارف فارسى).

47- ابو موسى عمرو بن قرظه‌ى انصارى‌

پدرش قرظة بن كعب انصارى خزرجى از اصحاب رسول خدا (ص) بود و در احد و غزوات بعد، در راه خدا جهاد كرد. در خلافت عمر به كوفه آمد و علم فقه به مردم مى‌آموخت. در جنگ‌هاى جمل و صفّين و نهروان، همراه امام على (ع) و از اصحاب او بود. عمرو، در واقعه‌ى طف سال 61 هجرى در لشكر امام بود و به شهادت رسيد. برادر ديگرش على كه از بدبختان و تيره‌روزان روزگار است در كربلا در لشكر عمر سعد با امام‌