شرح تاريخى نامه‌ى خوارزمى‌

1- سقيفه‌

سقيفه به معنى صفّه و سايبان و شبيه سالن وسيعى است كه داراى سقف درازى باشد.

اين محل متعلّق به بنى ساعدة بن كعب خزرجى بود. اين گروه از انصار بودند و سعد بن عباده، نقيب و رئيس خزرج از آن‌ها بود. جمعيّت آن روز مدينه براى حل و فصل قضايا در زير اين سايبان كه به منزله‌ى مجلس شورايى بود، گرد مى‌آمدند. اين محل به نام «سقيفه بنى ساعده» مشهور شده بود. جمعيّت انصار مركب از اوس و خزرج پس از وفات پيامبر گرامى (ص) در اين محل اجتماع كردند، تا با سعد بن عباده به عنوان خليفه، بيعت كنند. در اين روز خليفه‌ى اول بر ديگر رقيبان غلبه كرد.

2- زيد بن على بن الحسين (ع)

زيد بن على بن الحسين (ع) كه ظهور كمالات نفسانى و مجاهدات او با مرده‌ى مروانى، مستغنى از تعريف است، صيت فضل و شجاعت او مشهور و مآثر سيف و سنان او بر ألسنه مذكور، و احاديث بسيار در فضيلت او وارد شده، و شكّ نيست كه او مدّعى خلافت نبود و يقين مى‌دانست كه مستحقّ خلافت حقيقى در زمان او حضرت امام جعفر صادق (ع) است. بلكه، مقصود او از خروج بر متغلّبان زمان، انتقام كشيدن ثارات اهل البيت- عليهم السّلام- بود و «و كان يدعوا إلى الرّضا من آل محمّد- عليهم السّلام».

شيخ مفيد فرموده است كه: «زيد بن على بن الحسين بعد از حضرت امام محمّد باقر عليه السّلام از ديگر برادران خود بهتر و از همگى افضل بود و عابد و پرهيزگار و فقيه و