12- علم قرض الشّعر 13- علم نقد الشّعر 14- علم خطابه (آيين سخنورى) 15- علم خط، املاء، رسم الخط 16- علم تاريخ (تاريخ ادبيات)

(ادبيّات و تعهّد در اسلام، ص 45 و 46)

از تعاريف فوق استنباط مى‌شود كه، ادبيّات دو مفهوم عام و خاص دارد. قصد ما در اين كتاب، ادب به معناى خاص آن است كه شامل شعر و نثر مى‌شود.

ادبى كه در اين نوشته از آن سخن مى‌رود، ادبى است متعهّد و سياسى كه ما عنوان «ادبيّات سياسى» را بر آن نهاده‌ايم. سعى بر آن است كه در اين ادبيّات، شاعران شيعه، كه بلندگويان و سخنگويان انقلاب‌هاى علوى‌اند، در رابطه با استمرار امامت شيعه مطرح كنيم. بدين‌منظور، خواننده درمى‌يابد كه اين شاعران هريك با ائمه‌ى بزرگوار شيعه- عليهم السّلام- در ارتباط بوده و پيام رهبرى را به گوش مردم رسانده‌اند. هدف اصلى از طرح اين ادبيّات، شناسايى چهره‌ى انقلاب‌هاى مكتبى شيعه در تاريخ است.

مزيّت‌هاى ادب شيعه از حيث موضوع و مضمون‌

ادب شيعه از حيث موضوع و مضمون از ادبيّات ديگر فرقه‌ها و احزاب اسلامى، ممتاز است. اين ويژگى‌ها را مى‌توان اين‌گونه دسته‌بندى كرد:

1- احتجاج در امامت ائمّه‌ى طاهرين- عليهم السّلام؛

2- باور به حقّ اهل بيت عصمت- عليهم السّلام- در امامت نصّا و تعينيا، به‌موجب وصيّت پيامبر گرامى خدا- صلّى اللّه عليه و آله و سلّم- در غدير خم؛

3- باور به محبّت اهل‌بيت پيامبر (ص) و آن را در شمار محبّت خداوند و پيامبر (ص) دانستن؛

4- افتخار به امير المؤمنين على- عليه السّلام- و به عدل آن بزرگوار؛

5- تشويق به خروج و عصيان بر امويان و عبّاسيان؛

6- دشمنى شديد نسبت به امويان و عبّاسيان، قاتلان امام حسين (ع) و انقلابيون علوى و فاطمى؛

7- هجو سابيّان و ناصبيّان؛