مرگ فرزندان و همسر ابن رومى، زندگى را براى او ناگوار مى‌كند و ناله‌هاى دل دردمند او در مرثيه‌هايى كه بدين مناسبات سروده، به وضوح به گوش مى‌رسد.

رابطه‌ى او با بنى هاشم‌

ابن صبّاغ مالكى در كتاب «الفصول المهمّة في معرفة أحوال الأئمّة» و شبلنجى در «نور الأبصار» او را از شعراى امام حسن عسكرى (ع)، شمرده‌اند. 5

در «الغدير» آمده است: او را در دوستى خاندان پيامبر (ص) هدف‌هاى بلندى منظور است. اصولا ويژگى او بدان خاندان، و مديحه‌سرايى‌اش براى آنان، و دفاع از آن بزرگواران در برابر حملات مخالفان، از حقايق آشكار زندگى اوست.

اخلاص و علاقه‌اى كه به خاندان پيامبر (ص) و انقلابيون علوى داشت، باعث مى‌شد تا بى‌محابا و بلكه در حد اقتحام، به دفاع از آن‌ها گام در ميدان نهد. اشعار جيميّه‌ى او در رثاى يحيى بن عمر بن الحسين، شهيد علوى، به قول ابو الفرج اصفهانى در «مقاتل الطّالبيين» بهترين اشعارى است كه در رثاى او گفته‌اند، و تنها يك ايراد در آن است كه از حد تجاوز كرده و در دشنامگويى به بنى عبّاس، زمامداران وقت، جانب ميانه‌روى را مراعات ننموده و كلماتى ناهنجار درباره‌ى آن‌ها گفته است. 6

اگر سخن ابو الفرج را حمل بر تقيّه كنيم- كه چنين است- مى‌توان از بعد ديگر قضيّه به خوبى، به جسارت و صراحت ابن رومى، در دفاع از عقيده و آرمانش پى برد.

كدام شاعر را به روزگار عبّاسيان- وقتى‌كه يحيى بن عمر انقلابى ازاده كه بر رژيم عبّاسيان شوريده، و به شهادت رسيده بود- جسارت اين‌گونه سخن گفتن بود.