دانستم كه اين لطف مخصوص حضرت بقية اللّه الاعظم روحى فداه بوده است، و اين انگيزه شد تا به كارم عشق ورزم، و سختى كار را احساس نكنم، و تمام وقتم را بدان مشغول باشم ...».[1]

استاد آيت اللّه جعفر سبحانى از حضرت امام خمينى (ره) حكايت كرد، كه ايشان مى‌فرمودند:

«نوشتن اين كتاب در طول 3 سال از شگفتيهاى روزگار است، چه اگر كسى بخواهد از روى آن تنها استنساخ نمايد عمرى بيش از 3 سال مى‌طلبد، چه رسد به آنكه بخواهد آن را تأليف كند».

مؤلف معظم در اين كتاب با استفاده از كتابهاى فراوان رجال، تراجم، حديث، تفسير، لغت و تاريخ شيعه و سنى، و با كمك و يارى علامه شيخ عبد الحسين حلى كه نوشته‌هاى رجالى خود را در اختيار علّامه مامقانى نهاد، به نوشتن اين اثر بكرو بديع پرداخت. وى در اين كتاب تنها به نقل گفتار رجاليان پيش از خود نپرداخت، بلكه مناقشه در اقوال و استدلال بر اثبات مطلب خويش در سراسر كتاب موج مى‌زند. ايشان ابتدا به ضبط درست نام شخص و نسب مى‌پردازد، و سپس بر مدعاى خويش استدلال مى‌كند، و حال راوى را از روايات مدح و ذم او و توجيه هركدام استخراج مى‌نمايد. وى در اين كتاب شرح‌حال حدود 17 هزار نفر را ذكر كرده، و نامهاى مردان، زنان، القاب و كنيه‌ها را توضيح داده است. قرار است اين كتاب در 60 جلد با تحقيق و پاورقى، توسط فرزند وى، آيت اللّه محى الدين مامقانى به چاپ رسد.

ازآنجاكه مؤلف فقيه، براى نگارش و چاپ اين كتاب، به دليل ترس از فوت وقت و به سرآمدن زندگى كه همين‌طور هم شد و مؤلف پيش از اتمام چاپ آن وفات يافت شتاب فراوان داشت، لذا دچار اشتباهها و خطاهايى در استنباط شد كه‌

[1]. مامقانى، تنقيح المقال، ج 1، ص 2.