از مجتهدان بزرگ شيعه، با اعدام پيشواى بزرگ روحانى پايتخت گرفتند.

شهادت شيخ‌

مخالفتهاى مرحوم شيخ با مشروطيت و غربزدگان مشروطه‌خواه تا زمان فتح تهران ادامه داشت. فاتحان تهران پس از تكيه بر اريكه قدرت بسيارى از مستبدان را به حال خود گذاردند و حتى برخى از آنان را- همچون عين الدوله- به پستهاى دولتى گماشتند، محمّد على شاه را بدون محاكمه آزاد گذاشتند تا به روسيه برود و برايش مستمرى نيز معين كردند.[1]

اما، وجود شخصيتى به‌سان شيخ شهيد، مجتهد والاى تهران و اعلم علماى عصر، كه رهبرى حركتى برعليه جريان مشروطه موردپسند انگليس و شيفتگان تمدن غرب را برعهده گرفته و در انديشه تشكيل حكومتى مبتنى بر دستورات دين و احكام شرع بود، بر فرنگ باوران و خدمتگذاران سياستهاى پشت پرده انگليس سخت مى‌آمد.

از سوى ديگر، شكست پير استعمار در جريان «رژى» از روحانيت تشيع ضربه‌اى سخت و گيج‌كننده براى امپراتورى انگليس به شمار مى‌رفت و بايد به هر صورت انتقام مى‌گرفتند، و اتحاد مسلمانان را كه به دنبال پيروى يكپارچه ايشان از فتواى تحريم تنباكو پديد آمده بود درهم بشكنند، و جريان مدافع غربزدگى و دين زدايى را- كه اينك در شكل مشروطه بدون قيد مشروعه- و به اصطلاح «دموكراسى» تبلور يافته بود از تهاجم جبهه قوى و پرشوكت دين باوران و شرع پسندان به رهبرى شيخ شهيد حفظ نمايد، و با تضعيف روحانيت اندك‌اندك نور اسلام را كمرنگ نمايند.

و بدين‌سان بود كه فتح تهران در ربيع الثانى 1327 ق بايد يك قربانى مى‌گرفت،

[1]. حقوق ساليانه وى صدهزار تومان، بوده است.