كشورهاى اسلامى طنين‌افكن شد، حاكم سياسى عراق براى پايين آوردن موقعيت و ميزان قدر ميرزاى شيرازى، يكى از مشاهير علماى زمانش را بر آن داشت تا به سامرا رود و پس از ديدار ميرزا، در حضور جمع فضلا و مردم، از آن جناب پرسش‌هاى ادبى و نحوى و اشعار گوناگون بنمايد، تا ميرزا در پاسخ بماند و قدر و قيمت ايشان در انظار عمومى مردم پايين آيد. آن مرد به سامرا آمد و در محضر ميرزا- كه آكنده از فضلا و دانشمندان بود- به طرح پرسش‌هاى گوناگون پرداخت، بدان اميد كه احدى را ياراى پاسخ‌گويى وى نيست. ميرزاى شيرازى به ميرزا ابوالفضل تهرانى اشاره كرد تا جوابش را بدهد، لذا هر قصيده‌اى كه آن مرد عالم مطلعش را خواند، ميرزا ابوالفضل از اول تا آخرش را خواند و هر قاعده ادبى را كه او مطرح كرد علامه تهرانى حد و رسم و موافق و مخالفش و ايرادات و پاسخ‌هاى آنها و مختار در آن باب را ذكر نمود، به‌گونه‌اى كه دهان همگان از شگفتى بازماند و لرزه بر اندام آن مرد عالم افتاد و همگان دانستند كه او هماورد علامه ميرزا ابوالفضل تهرانى نيست و اين سبب عظمت مقام ميرزاى شيرازى گرديد (چون علامه تهرانى چنان وانمود كرد كه تمام علمش، قطره‌اى از درياى دانش ميرزا است).[1]

كتابخانه‌

وى در سامرا كتابخانه‌اى عظيم و مشحون از نفايس مخطوطات و كتاب‌هاى چاپى فراهم آورده بود كه از ملاحظه نام مصادر كتاب شرح زيارت عاشورا اين گفتار روشن مى‌شود. پس از وفاتش اين كتابخانه به فرزندش آيت اللّه ميرزا محمّد ثقفى تهرانى رسيد. حاج ميرزا محمّد ثقفى از مادرش نقل مى‌كرد:

مرحوم علامه تهرانى در سامراء براى خريد كتاب لباس‌هايش را گرو

[1]. محدث ارموى، مقدمه ديوان الطهرانى، ص س- سا.