حرام باشد خصوص مقدمه سببى يا جزء اخير علت تامه حرام، حرام است نه ساير مقدمات. يادگيرى جزء اخير نيست، زيرا ممكن است كسى فنى و علمى را ياد بگيرد ولى هرگز به كار نبندد، بنابراين دليلى بر حرمت تعليم و تعلّم نيست و به قصد حرام هم باشد حداكثر تجرّى بر نيت است كه نيت گناه يا گناه نيست و يا عفو شده است و اين مطلب در جاى خود بحث گرديده است. در عين حال احوط اين است كه از ياد گرفتن آن هم اجتناب شود.

احكام قيافه‌شناسى‌

امام راحل به پيروى از مشهور فقها قيافه‌شناسى را مثل كهانت و شعبده ملحق به سحر دانسته است و قهراً عمل قائف حرام است، تعليم و تعلّم آن حرمت دارد، رجوع به قائف و تصديق او و ترتيب اثر به قول وى حرام است، اكتساب با آن نيز حرمت دارد.

تعريف لغوي: در كتب لغت مثل‌ صحاح‌[1] و قاموس‌[2] و تاج العروس‌[3] و غيره مى‌خوانيم: «القائف الذي يعرف الآثار وجمعه قافّة». در نهاية ابن اثير آمده است: «القائف الذي يتبع الآثار، ويعرفها، ويعرف شبه الرجل بأخيه وأبيه».[4] بنابراين قائف تنها قيافه شناس نيست كه مى‌داند فلانى شبيه پدر يا برادرش مى‌باشد، بلكه كسى است كه از علامات و نشانه‌ها پيروى مى‌كند و بر اساس آن حكم و قضاوت مى‌كند و فردى را به فرد ديگر ملحق مى‌داند كه فلانى پسر يا برادر يا از منسوبين فلانى است يا فلانى اين‌گونه نيست.

تعريف فقها: شهيد ثانى در مسالك‌:

وهي الاستناد إلى علامات ومقادير يترتّب عليها إلحاق بعض الناس ببعض ونحوه.[5]

[1]. الصحاح، ج 4، ص 1419، ماده قوف.

[2]. القاموس المحيط، ج 3، ص 188.

[3]. تاج العروس، ج 6، ص 228.

[4]. النهايه، ابن اثير، ج 4، ص 121.

[5]. مسالك الافهام، ج 3، ص 129.