مأموم باشد، ولى اگر مشغول به چيزى است كه كار مأمومين است، و لو مانند اين كه بدستور مستحبّ در دو ركعت اوّل نماز جماعت، ساكت باشد، بنا را بر اين كه اقتدا كرده بگذارد.

(1)

مسأله 5- اگر نيّت اقتدا به شخصى نمايد به حساب اين كه زيد است و بعدا معلوم شد كه عمرو است‌

، چنانچه عمرو عادل نباشد، جماعت او باطل است و نمازش هم باطل است اگر ركنى را به خيال اقتدا كردن، زياد كرده باشد وگرنه صحّت نماز خالى از قوّت نيست و احتياط آن است كه همان نماز را تمام كند، سپس اعاده نمايد و اگر عمرو عادل باشد، بنابر اقوا نماز و جماعتش صحيح است، چه قصدش اين باشد كه به زيد اقتدا نمايد و خيال كرده كه شخص حاضر زيد است، يا قصدش اين بوده كه به شخص حاضر اقتدا نمايد، و لكن خيال كرده شخص حاضر زيد است و در صورت اول احتياط تمام كردن نماز و اعاده آن است، اگر با نماز فرادا متفاوت باشد.

(2)

مسأله 6- كسى كه فرادا نماز مى‌خواند، بنابر احتياط جايز نيست كه در اثنا، اقتدا نمايد.

(3)

مسأله 7- ظاهر اين است كه در جميع حالات نماز جماعت، قصد فرادا كردن نماز- و لو- با اختيار جايز باشد

هر چند كه چنين قصدى را از اوّل داشته باشد، لكن احتياط آن است كه خصوصا در صورت دوم، عدول به فرادا نكند، مگر آن كه ضرورت- و لو دنيوى- پيش آيد.

(4)

مسأله 8- اگر بعد از قرائت امام، قبل از ركوع قصد فرادا كند

، قرائت بر او واجب نيست، بلكه اگر در اثناى قرائت امام قصد فرادا كند، كافى است كه بقيّه قرائت را خودش بخواند، اگر چه احتياط آن است كه قرائت را از نو به قصد قربت و رجاء در صورت دوّم بخواند.

(5)

مسأله 9- اگر در اثناى نماز قصد فرادا كند

، بنابر احتياط جايز نيست دو مرتبه اقتدا نمايد.

(6)

مسأله 10- اگر در ركوع به امام برسد

- قبل از آن كه سر از آن بلند كند- و لو بعد از ذكر باشد يا قبل از ركوع برسد، ولى داخل نماز نشود تا امام به ركوع رود، جايز است كه با او وارد نماز شود و براى مأموم يك ركعت حساب مى‌شود و اين حدّ نهايى رسيدن به يك ركعت در ابتداى وارد شدن به نماز جماعت است، بنابراين، به يك ركعت رسيدن در ابتداى نماز جماعت، توقّف دارد كه به ركوع امام- قبل از شروع نمودن او در سر بلند كردن- برسد و امّا در ركعت‌هاى ديگر نرسيدن به ركوع امام ضررى نمى‌رساند به اين كه ركوع كند، بعد از آن كه امام سر از ركوع بلند كرده باشد، لكن شرط است كه قسمتى از ركعت امام را قبل از ركوع برسد و اگر نرسد، مورد اشكال است.

(7)

مسأله 11- ظاهر اين است كه اگر در اوّل ركعت يا در اثناى قرائت، داخل نماز [جماعت شود و به ركوع امام نرسد]