(1)

مسأله 14- اگر بعد از آنكه مثلا داخل سجده دوم شد، بداند كه يا قرائت را نخوانده و يا ركوع را بجا نياورده‌

، ظاهرا نمازش صحيح است، و همچنين است اگر اين شك بعد از فارغ شدن از نمازش پيدا شود، و اگر در هر دو مورد شك كند كه آيا سجده ركعت قبل را ترك كرده يا ركوع همين ركعت را، بعد از آنكه احتياطا نماز را تمام مى‌كند و سجده را قضاء مى‌نمايد و دو سجده سهو را بجا مى‌آورد، اعاده نماز بر او واجب است.

(2)

مسأله 15- اگر قبل از آنكه به ركوع برود، بداند كه يا دو سجده را از ركعت قبل ترك نموده يا قرائت (همين ركعت) را

، چنانچه محل شكى (نسبت به قرائت) باقى باشد، اقوا آن است كه به آوردن قرائت اكتفا كند و همچنين است حكم هر علم اجمالى كه مانند اينجا، باشد و اگر محل شكّى آن گذشته باشد (مثلا در حال قنوت چنين شكّى برايش پيدا شود) در صورتى كه محل جبران آن باقى باشد، لازم است برگردد. و هر دو (هم دو سجده و هم قرائت) را جبران كند.

(3)

مسأله 16- اگر بعد از آنكه براى ركعت سوم ايستاد، بداند كه تشهد را نخوانده‌

و شك كند كه آيا سجده را هم ترك كرده يا نه؟ اقوا آن است كه به خواندن تشهد اكتفا كند.

(4)

مسأله 17- اگر اجمالا بداند كه يكى از دو- سجده و تشهد- را بطور نامعيّن بجا آورده‌

و در ديگرى شك كند اگر شك بعد از آن باشد كه داخل در قيام (ركعت بعد) شده است، به شكّش اعتنا نكند و اگر در محل شكّى باشد ظاهر آن است كه اكتفا به تشهد جايز است و چيزى بر او نيست.

(5)

مسأله 18- اگر بداند كه يا سجده ركعت قبل را ترك كرده يا تشهد همين ركعت را

، چنانچه نشسته باشد، بايد تشهد را بخواند و نماز را تمام كند و چيزى بر او نيست و اگر هنگامى باشد كه مشغول برخاستن براى ركعت بعدى است و يا در حالى كه ايستاده است باشد، و شك كند، اقوا آن است كه جهت جبران تشهد، واجب است برگردد و نماز را تمام كند و (بعد از نماز) سجده قضاء و سجده سهو بجا آورد و همچنين است حال نظاير اين مسأله مانند اينكه بداند يك سجده يا از ركعت قبل و يا از همين ركعت ترك كرده است.

(6)

مسأله 19- اگر در حالى كه در سجده است يا بعد از سجده از ركعت دوم مثلا، متوجه شود كه يك سجده يا دو سجده از ركعت اول را ترك كرده‌

و ركوع همين ركعت را هم بجا نياورده، بايد يك سجده يا دو سجده را (كه در ركعت دوّم بجا آورده، به منظور كمبود سجده‌هاى ركعت اوّل) براى ركعت اول قرار دهد و بايستد و قرائت بخواند و قنوت بگويد و نمازش را تمام كند و چيزى بر او نيست، و همچنين است حال نظير اين مسأله نسبت به بقيه ركعات نماز.