اصل نماز را اعاده كند، و اين در جائى است كه مشغول شدن به نماز ديگر به فوريت نماز احتياط، ضررى نرساند وگرنه بعيد نيست واجب باشد كه نيّت همان نماز را در صورتى كه مترتّب بر نماز اول است به نيّت نماز اول برگرداند و احتياط آن است كه بعد از اين هم، نماز را اعاده نمايد، و در صورتى كه نمازى را كه مشغول شده، مترتّب بر نماز اوّل نباشد، واجب است از آن دست بردارد و اصل نماز را اعاده كند، و احتياط آن است كه نماز احتياط را بخواند، سپس اصل نماز را اعاده نمايد.

(1)

حكم اجزاى فراموش‌شده نماز

(2)

مسأله 1- از ميان اجزاى فراموش‌شده نماز غير از سجده و تشهد قضاء نمى‌شود

كه قضاى تشهد (هم) بنابر احتياط (واجب) است.

بنابراين (در بجا آوردن آنها) بايد نيّت كند كه آنها قضاى آنچه فراموش شده است مى‌باشد و از همان ابتداء، نيّت قضاى آنها را نمايد و بر آنچه كه در حال نماز در آنها واجب بود، بايد رعايت و محافظت نمايد، زيرا آنها (سجده، تشهد) در شرايط و مبطلات، مانند خود نماز مى‌باشند، بلكه احتياط آن است كه بين آنها و نماز چيزى كه منافات با نماز دارد، فاصله واقع نشود، كه اگر با چنين چيزى فاصله افتد بايد آنها را با شرايط، انجام دهد و احتياطا نماز را اعاده نمايد، خصوصا اگر عمدا (تا پيدا شدن چنين فاصله‌اى) آنها را ترك كرده باشد اگر چه بنا بر اقوا اعاده آن واجب نيست، اقوا آن است كه قضاى اجزاى تشهد (در صورتى كه اجزاى آن فراموش شود) واجب نيست حتى صلوات بر پيامبر و آل او صلى اللّه عليه و آله.

(3)

مسأله 2- اگر چند سجده و تشهد را فراموش كند، بايد به همان تعداد، آنها را قضا نمايد

و لازم نيست (كه موقع قضا) مشخّص كند (كه مثلا كدام سجده است) و همچنين ملاحظه ترتيب شرط نيست، ولى اگر سجده و تشهد را با هم فراموش كند، احتياط آن است كه هر يك از آنها كه قبلا فوت شده، قضاى آن را مقدّم بدارد، و اگر نداند كه كدام يك از اينها جلوتر بوده است، بايد احتياطا تكرار كند، پس قضاى آن را كه قبل از ديگرى انجام داده، بعد از آن هم مى‌آورد (تا در قضاى آنها ترتيب برقرار گردد).

(4)

مسأله 3- در تشهّدى كه قضاء مى‌كند سلام واجب نيست‌

، كما اينكه سجده‌اى كه به عنوان قضا آورده مى‌شود، تشهّد و سلام در آن واجب نيست، ولى اگر تشهد فراموش شده، تشهّد آخرى باشد، احتياط آن است كه، بدون آن كه نيّت ادا و قضا نمايد، فقط به قصد قربت آورده شود و بعد از آن، سلام را بگويد، كما اينكه احتياط آن است كه دو سجده سهو را بجا آورد، و اگر فراموش شده، سجده ركعت آخر باشد، احتياط آن است كه به همان قصدى كه در تشهّد گفته شد، آورده شود و تشهد و سلام و سجده سهو را هم بجا آورد