(1)

قرائت و ذكر

(2)

مسأله 1- در ركعت اوّل و دوّم از نمازهاى واجب، خواندن سوره حمد و يك سوره كامل بعد از آن، واجب است‌

و نمازگزار مى‌تواند در بعضى از حالات، سوره را ترك نمايد، بلكه گاهى در تنگى وقت و ترس و مانند اينها از موارد ناچارى ترك كردن سوره واجب است، و اگر سوره را عمدا مقدّم بر حمد نمود، بايد نماز را از سر بگيرد (اعاده كند) و اگر سهوا مقدّم بدارد و قبل از ركوع يادش بيايد، اگر هنوز حمد را بعد از آن نخوانده باشد، بايد حمد را بخواند و سپس سوره را اعاده نمايد و اگر حمد را خوانده باشد بايد فقط سوره را اعاده نمايد.

(3)

مسأله 2- خواندن حمد، در نمازهاى مستحبى- مانند نمازهاى واجب- واجب است‌

؛ يعنى خواندن آن، شرط صحّت در آنها است و امّا خواندن سوره در هيچ يك از نمازهاى مستحبى، واجب نيست اگر چه آن نماز، با عنوان عارضى مثل نذر و مانند آن، واجب شده باشد، ولى نمازهاى مستحبّى كه در كيفيّت انجام آنها، سوره‌هاى مخصوصى وارد شده است، بايد جهت تحقّق اينگونه نمازهاى مستحبى، همان سوره‌ها خوانده شود، مگر آنكه معلوم باشد كه انجام آنها با اين سوره‌ها، شرط كمال آن نمازها است، نه آنكه در اصل مشروعيّت و صحّت آن دخيل باشند.

(4)

مسأله 3- خواندن بيشتر از يك سوره در يك ركعت از نماز واجب، بنابر اقوا، جايز، ولى مكروه است‌

، بر خلاف نماز مستحبى، كه كراهت هم ندارد و احتياط آن است كه در نماز واجب خواندن بيش از يك سوره را ترك كند.

(5)

مسأله 4- خواندن سوره‌هاى بزرگ در نماز واجب كه باعث گذشتن وقت نماز مى‌شود، جايز نيست‌

و اگر عمدا از اينگونه سوره‌ها بخواند، نمازش باطل مى‌شود. ولى مورد اشكال است، و اگر سهوا مشغول خواندن سوره بزرگ شود، در صورت وسعت وقت، بايد به سوره كوچك برگردد و اگر بعد از تمام شدن سوره بزرگ، متوجّه شود و وقت هم گذشته باشد، بايد نمازش را تمام كند و همچنين خواندن هيچ يك از سوره‌هاى عزائم [1] [كه سجده واجب دارند]، در نماز واجب، جايز نيست، پس اگر از روى فراموشى، شروع به خواندن يكى از آنها نمود تا اينكه آيه سجده را هم خواند، يا آنكه آيه سجده را در حالى كه در نماز بود، شنيد، بنابر احتياط، بايد در همان حال نماز، با اشاره سجده نمايد، سپس بعد از نماز هم سجده نمايد، اگر چه اقوا آنست كه مى‌تواند به سجده با اشاره در نماز اكتفا نمايد و (نيز) مى‌تواند به خواندن سوره داراى آيه سجده، اكتفا نمايد.

(6)

مسأله 5- «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ»^ جزء هر سوره‌اى است‌

بنابراين بايد با آنها خوانده شود مگر سوره برائت (كه بسم اللّه ندارد).

(7)

مسأله 6- سوره فيل و ايلاف [با هم‌] يك سوره است و هم چنين است سوره و الضّحى و [أ لم نشرح‌]

______________________________
[1] چهار سوره‌اى كه آيه سجده واجب دارند عبارتند از: سوره 32 (الم تنزيل)، سوره 41 (حم سجده)، سوره 53 (و النجم)، سوره 96 (اقرأ) اين چهار سوره را «عزائم» گويند.