(1) و از آن جمله- در صورتى كه شروع به نماز وقت حاضر كند و در اثنا يادش بيايد كه نماز قضايى به گردنش هست كه در اينجا اگر محلّ عدول باشد، مستحب است به نماز قضا عدول نمايد، مگر آنكه بترسد با عدول به نماز قضا، وقت فضيلت نماز حاضر، فوت شود، كه در اين صورت، مستحب بودن عدول، جاى تأمّل است، بلكه مستحب نبودن آن خالى از قوّت نيست.

(2) و از آن جمله است- عدول نماز واجب به نماز مستحبى، و اين عدول در دو مورد (جايز) است: اول در مورد ظهر روز جمعه، براى كسى كه قرائت سوره جمعه را فراموش كند و سوره ديگرى را بخواند و به نصف يا بيشتر از آن رسيده باشد [مى‌تواند همان را با عدول نافله قرار دهد] دوم در جايى كه شخص مشغول نماز (واجب) باشد و نماز جماعت برپا شود و بترسد (اگر نمازش را تمام كند) به جماعت نرسد، در اين صورت جايز است، نمازش را نافله قرار دهد و در دو ركعتى سلام دهد تا به جماعت برسد.

(3)

مسأله 13- عدول از نماز مستحبّى به نماز واجب و از نماز مستحبى به نماز مستحبى‌

، حتى اگر مثل نمازهاى واجب، وقت و ترتيب خاصى داشته باشند، جايز نيست، و همچنين عدول از نماز قضا به نماز وقت حاضر، (ادا) جايز نيست. بنابراين؛ اگر مشغول نماز قضا شود و در اثنا متوجّه شود كه نماز وقت حاضر، وقتش تنگ شده، بايد نماز قضا را رها كرده و نماز حاضر را بخواند و نمى‌تواند از نماز قضا به نماز حاضر، عدول نمايد و همچنين عدول از دو نماز وقت حاضر كه رعايت ترتيب بين آنها لازم است، از نماز قبلى (اوّلى) به نماز بعدى (دوّمى) جايز نيست، بر خلاف عكس آن (كه عدول از نماز اوّلى به دوّمى جايز است) پس اگر به خيال آنكه نماز ظهر را نخوانده، شروع به نماز ظهر نمايد، و در اثنا روشن شود كه نماز ظهر را خوانده است، نمى‌تواند از آن، به نماز عصر عدول نمايد، و اگر نمازگزار در موردى كه عدول جايز نيست، عدول نمايد، و قبل از آنكه به ركنى داخل شود، متوجّه جايز نبودن آن شود، بعيد نيست نمازى كه از آن، عدول نموده، صحيح باشد بنابراين بايد چيزهايى را كه پس از عدول، انجام داده [مثلا سوره خوانده‌]، (بار ديگر) به عنوان نماز قبل از عدول، انجام دهد.

(4)

مسأله 14- اگر مثلا به قصد دوّمين دو ركعت نماز شب، شروع به نماز كند

و در بين آن يادش آيد كه اوّلين دو ركعت را نخوانده، نمازش صحيح است و قهرا دو ركعت اوّل، حساب مى‌شود و اين از باب عدول نيست و احتياج هم به عدول ندارد، زيرا در اوّل و دوّم بودن نماز، قصد، معتبر نيست، بلكه مدار آنها بر همان حالتى است كه به حسب واقع موجود است (كه اگر واقعا اوّل باشد وصف اوّليت را خواهد داشت، و همچنين ..).

(5)

تكبيرة الاحرام‌

(6) تكبيرة الاحرام، تكبيرة الافتتاح هم ناميده مى‌شود، و شكل آن «اللّه اكبر» است و غير