(1) دوم- خون در بدن و لباس اگر وسعت آن كمتر از درهم بغلى [78] باشد و از حيض و نفاس و استحاضه و خون نجس العين (مثل سگ) و مردار نباشد، البته نبودن از خون استحاضه و (دوتاى) بعد از آن بنابر احتياط است اگر چه عفو از آنچه بعد از استحاضه ذكر شده (كه خون نجس العين و مردار باشد) خالى از وجه نيست (بنابراين احتياط در استحاضه واجب و در دوتاى بعدى مستحب است) بلكه بهتر آنست كه از خون هر حرام گوشتى، اجتناب شود.

و چون‌كه وسعت درهم بغلى مشخص نيست بايد به قدر متيقن، اكتفا كرد كه به وسعت بند انگشت سبابه باشد.

(2)

مسأله 2- اگر خون در لباس و بدن به صورت پراكنده باشد

اندازه‌گيرى مذكور (كه كمتر از درهم باشد) روى فرض اينكه با هم جمع شوند ملاحظه مى‌شود و عفو وابسته به آن است و ليكن اگر خون مانند آن باشد كه پاشيده شده است اگر چه رويهم از درهم بيشتر باشد بنابر اقوا عفو شده است و اگر خون از يك طرف لباس به طرف ديگرش نفوذ كند رويهم يكى حساب مى‌شود، اگر چه در لباس ضخيم سزاوار نيست كه احتياط ترك شود.

و اما مثل رويه و آسترى و چيزى كه چند لايه پيچيده شده است، و مانند آن، جداگانه حساب مى‌شوند.

(3)

مسأله 3- خون كمتر از درهم كه معلوم نيست از خونهاى استثنائى است‌

كه اصلا از آن عفو نشده مانند خونهاى سه‌گانه (حيض و نفاس و استحاضه) يا نه مادامى‌كه علم پيدا نكرده از خونهاى استثنائى است محكوم به عفو است و اگر بعدا معلوم شود كه آن خون از خونهاى استثنائى بوده است اگر چه مشكل است بگوييم كه وى مانند كسى است كه نمى‌دانسته نجس است ولى خالى از وجه نيست، و اگر بداند كه از غير خونهاى استثنائى است ولى نداند كه كمتر از درهم است يا نه بنابر اقوا مورد عفو است مگر آنكه قبلا بيشتر بوده و حالا شك كند كه كمتر از درهم شده يا نه (كه در اين صورت عفو نشده است).

(4)

مسأله 4- چيزى كه با خون نجس شده مانند خون اگر كمتر از يك درهم باشد

عفو نشده است ولى اگر عين خون كمتر از درهم، از بين رفت، حكم عفو در جاى خون باقى مى‌ماند.

(5) سوم- هر چيزى كه به تنهائى نمى‌توان در آن نماز خواند (و به تنهائى ساتر عورت نيست) مانند بند شلوار و جوراب و مانند آنها اگر چه با نجاست حرام گوشت نجس شده باشد در نماز عفو شده است. اما اگر از عين نجسى درست شده باشد مثل آنكه جزء مردار يا موى سگ يا خوك يا كافر باشد در نماز عفو نشده است.

(6) چهارم- هر چه كه جزء داخل بدن و از توابع آن شده باشد، مثل گوشت مردار و شرابى را كه خورده و خون نجسى را كه زير پوست تزريق نموده و نخ نجسى را كه با آن پوستش را دوخته كه همه اينها در نماز عفو شده است، ولى احتياط واجب آنست كه از همراه داشتن عين نجس خصوصا مردار، در نماز اجتناب نمايد، و همچنين چيزى كه نجس شده و