همدردى نمود چنان‌كه غم از دست‌دادن زيد بن حارثه نيز آن بزرگوار را بسيار اندوهگين ساخت.[1]

2. فتح مكّه‌[2]

پس از جنگ موته نيروهاى دشمن در منطقه از خود واكنش‌هاى گوناگونى نشان دادند. روميان از عقب‌نشينى مسلمانان و عدم توان آن‌ها براى ورود به شام شادمان گشتند.

شادى و سرور، قريش را فراگرفت و آن‌ها را نسبت به مسلمانان گستاخ نمود و كوشيد با ايجاد ناامنى، صلح حديبيه را نقض كنند. ازاين‌رو، قبيله بكر را بر ضدّ بنى خزاعه تحريك كرد. قابل ذكر است كه در پى انعقاد پيمان صلح حديبيه، قبيله بكر با قريش و قبيله خزاعه با رسول اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم هم‌پيمان شده بودند. بدين‌ترتيب، قريش آن‌ها را مسلح ساخت و قبيله بكر، ناجوانمردانه بر قبيله خزاعه، كه در شهر خود و در آرامش به‌سر مى‌بردند و برخى در حالت عبادت بودند، حمله آوردند و تعدادى از آن‌ها را كشتند. آنان براى يارى خواهى، نزد رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم شكايت بردند و عمرو بن سالم، درحالى‌كه رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم در مسجد نشسته بود در برابر آن حضرت ايستاد و اشعارى سرود و در آن‌ها پيمان‌شكنى قريش را به عرض رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم رساند.

پيامبر اكرم از اين حادثه سخت متأثر شد و فرمود: «اى عمرو! تو را يارى خواهيم كرد.»

قريش با پى‌بردن به برخورد ناشايست خود از ناحيه مسلمانان به بيم و هراس افتاد و تصميم گرفت با اعزام ابو سفيان به مدينه قرارداد صلح را تجديد

[1] . بحار الأنوار 21/ 54؛ مغازى 2/ 766؛ سيره حلبى 3/ 68.

[2] . فتح مكّه، در ماه رمضان سال هشتم هجرى اتفاق افتاد.