كمال الدين حسين خوارزمى «حسين»

كمال الدّين فرزند شيخ شهاب الدّين متخلص به «حسين» از اولاد شيخ بزرگوار برهان الدّين قليچ است. وى يكى از شاعران و عارفان تواناى اواخر قرن هشتم و نيمه اول قرن نهم هجرى است، كه از شعر و انديشه پيشينيان عرفانى قرون ششم، هفتم و هشتم هجرى، بهره هاى فراوانى برده و مضامين و تركيباتى را از آنان اخذ نموده و در لابه لاى اشعار و انديشه هاى عرفانى خود گنجانيده است. تاثيرپذيرى كمال الدين حسين خوارزمى از پيشينيان را مى توان در موارد: تاثيرپذيرى از مضمون، تاثيرپذيرى در وزن و قافيه و رديف، تاثيرپذيرى به صورت تضمين يك بيت و يا مصراعى از شاعران پيشين، و تاثيرپذيرى از تركيبات و عبارات و اصطلاحات شاعران قبل از خود دانست. او از متأخران سلسله‌ى عليّه‌ى همدانيه بوده و ظاهرا بعد از او كسى از اين طايفه به مقام عالى ترقّى ننموده است. وى در روزگار شاهرخ ميرزا، به خاطر سرودن يك بيت شعر مورد تكفير حنفيان هرات واقع شد اما، چيزى بر او ثابت نشد. وى در خوارزم به زخم تيغ طايفه‌اى سپاه ازبك در سال (840 ق) كشته شد و در كنار قبر استادش، خواجه ابوالوفا دفن شد. از آثار وى: «جواهر الاسرار و ظواهر الانوار»، شرحى بر «مثنوى» مولوى؛ «شرح قصيده برده»، به تركى خوارزمى؛ «كنز الحقايق»؛ «ديوان» اشعار، در بر گيرنده غزليات و قصايدى در مدح ائمه (ع).[1]

[1] - مقاله تأثير پذيرى كمال الدين حسين خوارزمى از پيشينيان عرفانى، نويسندگان: رجب توحيديان، دكتر هادى خديور، 1389.