اضافه شده است. همچنين در اكثر روايات عكرمه و ابن عباس تنها مسأله «خليل و خلت» ذكر شده و باقى وجود ندارد.

همچنين در اين نقل و يك نقل بخارى گويا حضرت فرموده‌اند: ابوبكر با مال و نفسش بر من منت گذاشت، و اين خود به تنهايى مى‌تواند باطل بودن اين خبر را ثابت كند؛ زيرا پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله اولى بر مؤمنين هستند و كسى بر آن حضرت منت ندارد بلكه اين خداوند متعال و پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله هستند كه بر ديگران منت دارند.

چند نكته ديگر در مورد اين حديث قابل ذكر است:

1. موضوع خلت:

بايد توجه داشته باشيم كه حديث خلت كه حضرت صلى الله عليه و آله فرموده باشند: اگر كسى را خليل قرار مى‌دادم آن ابوبكر بود، از ابوهريره و ابن مسعود و انس و عائشه و ابن زبير نيز روايت شده و خيلى از آن‌ها را هيثمى تضعيف كرده است‌[1] و اين حديث با وجود اين همه اشكالات و اضطراب در متن و سند با احاديث فراوان ديگر مخالف است:

1. عن عبد الله قال: قال رسول الله صلى الله عليه و آله:

إن لكل نبى ولاة من النبيين و ان وليى منهم أبى وخليلى إبراهيم ثم قرأ «إن اولى الناس بإبراهيم للذين اتبعوه و هذا النبى و الذين آمنوا و الله ولى المؤمنين؛[2]

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمودند: هر پيامبرى وليى از بين پيامبران دارد و همانا ولى من از بين آن‌ها پدرم و خليلم ابراهيم است. سپس اين آيه را تلاوت فرمودند: «همانا سزاوارترين مردم به ابراهيم كسانى هستند كه از او پيروى كردند و اين پيامبر و كسانى كه ايمان آوردند، خداوند ولى مؤمنين است.»

حاكم و ذهبى به شرط شيخين سند اين حديث را صحيح دانسته‌اند.

[1] . مجمع الزوائد هيثمى، ج 9، ص 43.

[2] . المستدرك على الصحيحين، ج 2، ص 320، ح 3151 و 4030 و 4031.