حضرت است ... حجاج با شنيدن اين سخنان رنگ صورتش تغيير كرد و غضب نمود بلند شد و داخل اتاقش شد. شعبى آمد و دست حسن بصرى را گرفت و گفت: امير را به غضب آوردى و قلبش را رنجاندى. حسن گفت: از من دور شو اى عامر. به نزد شيطانى از شياطين انس آمدى كه از روى هوا و هوس سخن مى‌گويد و او را در رأيش همراهى كردى، از خدا نترسيدى. شعبى گفت: هر چه گفتم با آگاهى گفتم.

يعنى او مى‌داند كه سب على سب پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله است و سب پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله كفر است، پس اعتراف مى‌كند كه از لازمه‌ى سخنش آگاهى دارد.

از شعبى سخنانى در خارج ثابت شده است كه او از دروغگويى خود خبر داده است.

شعبى و دروغ‌گويى‌

1. او مى‌گويد: در جنگ جمل از مهاجر و انصار جز على و عمار و طلحه و زبير كسى حضور نداشت و اگر شخص پنجم را پيدا كنند پس من حتماً كذاب هستم.[1]

حال آن كه اين سخن او بزرگ‌ترين كذب است كه جهت روشن شدن آن تنها به برخى اخبار اشاره مى‌كنيم:

1. ابن سيرين مى‌گويد: سعيد بن جبير مى‌گويد: «در جنگ جمل هشتصد نفر از انصار و چهارصد نفر از كسانى كه در بيعت رضوان حضور داشتند در كنار على شركت كردند».[2] سند اين خبر صحيح و رجال آن رجال بخارى وسنن هستند.

2. ذهبى مى‌گويد: «حبة عرنى روايت كرده كه همراه على در صفين هشتاد بدرى حضور داشتند.»[3] سند اين خبر نيز صحيح است. چون ابن عرنى ثقه است گرچه ذهبى او را به خاطر اين‌

[1] . علل احمد، ج 3، ص 45، رقم 4096؛ مصنف ابن ابى‌شيبه، ج 8، ص 708، ح 26؛ انساب الاشراف بلاذرى، ج 3، ص 61؛ منهاج السنة ابن تيميه، ج 6، ص 237.

[2] . تاريخ خليفه ابن خياط، ص 137، تاريخ الاسلام ذهبى، ج 1، ص 454 با دو سند.

[3] . ميزان الاعتدال، ج 1، رقم 1688.