ابن حجر نيز در فتح البارى در شرح اين حديث روايت كرده است. بنابر اين، مطالبى كه در روايات مورد بحث به آن حضرت نسبت داده شده كه حضرت صلى الله عليه و آله فرموده باشند: «خداوند مرا مخير كرده و اگر بدانم كه بيشتر از 70 بار استغفار كنم، خواهد پذيرفت، اين كار را خواهم كرد» و يا «بيش از هفتاد بار استغفار خواهم كرد» و امثال آن، قطعا از اكاذيب است و لذاست كه محدثين اهل سنت نيز بر بى‌اساسى اين حديث حكم كرده‌اند.

مطلب مهم ديگر اين است، چنان‌كه ابن حجر نيز نقل كرده قرطبى گفته است: اين كه عمر گفت: خدا تو را از نماز خواندن بر منافقين نهى كرده:

لَعَلَّ ذَلِكَ وَقَعَ فِي خَاطِر عُمَر فَيَكُون مِنْ قَبِيل الْإِلْهَام، وَيَحْتَمِل أَنْ يَكُون فَهِمَ ذَلِكَ مِنْ قَوْله: (ما كانَ لِلنَّبِيِّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا أَنْ يَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِكِينَ)؛ شايد اين در قلب عمر واقع شد و از قبيل الهام خواهد بود و احتمال دارد اين مطلب را از اين آيه فهميد: «پيامبر و اهل ايمان نبايد براى مشركين طلب استغفار كنند».

پاسخ اين‌كه اولا: الهام شدن نهى از نماز بر منافقين كه بعدا واقع خواهد شد بر عمر بن خطاب در توجيه توهين بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله خود دليل بر عجز است كه به جاى اعتراف بر كذب بودن چنين اخبار بى‌اساس اتخاذ شده است.

ثانيا: عمر بن خطاب ساده‌ترين احكام را كه حتى با صراحت در قرآن بيان شده است درك نمى‌كرد مانند حكم تيمم، كلاله، اب و ... چه رسد به اين كه بتواند در برابر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از آيات ديگر مطلبى را استنباط كند. البته ابن حجر نيز همين نظريه دوم قرطبى را تأييد كرده است.

علت ظهور اخبار موافقات براى عمر بن خطاب‌

چنان‌كه در بخش «آشنايى با برخى از روايات صحيح بخارى» خواهد آمد محدثين و علماى اهل سنت اعتراف كرده‌اند كه با امر معاويه در برابر هر فضيلتى كه اميرالمؤمنين عليهم السلام‌