3- درك نهادى مفهوم نوگرايى و نوين‌سازى‌

با توجه به روشن شدن مفهوم نهاد انسانى، اينك جا دارد ابتدا مفهوم نهادى نوگرايى تشريح و سپس مضامين و مسيرهاى منجر به نوين‌سازى، از لحاظ نظرى مورد بحث و بررسى قرار گيرد.

مفهوم نهادى نوگرايى‌

به اعتقاد هانتينگتون‌[1]، نوين‌سازى «يك فرايند چندجانبه» به سوى نوگرايى است كه بايد آن را در مراتب و رده‌هاى گوناگون روانشناسى، فكرى، مردم‌شناسى، اقتصادى و سياسى درك كرد. او يكى از جنبه‌هاى نوگرايى- مفهوم نوگرايى سياسى يا ساختار درونى نوين شده سياست- را «خردگرايى قدرت، تفكيك ساختار و گسترش مشاركت سياسى» تعريف مى‌كند. «دين تيپس»[2] معتقد است، در عمل، نوين‌سازى معمولا جهت تحقيق اهدافى كه عملكرد روشنى دارند به مورد اجرا درمى‌آيد و داراى ويژگى‌هايى است كه به وضوح حالت چندبعدى و حتى چندسويه دارند. «مونت پالمر» نيز «نوگرايى» را چنين تعريف مى‌كند[3]:

«... منظور از اصطلاح «نوگرايى» يك الگوى آرمانى از ترتيبات اجتماعى، اقتصادى و سياسى است كه اگرچه دستيابى به آن لازم است، ولى اين، دولت‌هاى داراى اقتصاد پيشرفته‌تر هستند كه بآن نزديك مى‌شوند. [لذا] منظور از نوين‌سازى، حركت به سمت يك مجموعه روابط آرمانى در قالب «نوگرايى» است.

وى سپس، چهل و سه ويژگى بازدارنده يا محدودكننده «جوامع آرمانى سنتى و نوين» را در قالب هشت گروه ذكر مى‌كند تا بدين وسيله مفهو هرچه كاملترى از «نوگرايى» ارايه دهد.

با توجه به اينكه نيازها و خواستهاى بشر، ماهيتى چندبعدى و چندجانبه دارند و از

[1] .Samuel Huntington 86910 ,23 -43

[2] .Dean Tipps 3791 ,322 -422

[3] .Monte Palmer 0891 ,42 ,04 -14