سردترين دوره خود شد.

على رغم چشم‌انداز ضعيف سياسى، كار فنى به طور قابل توجهى ادامه يافت كه به تنظيم اولين پيش‌نويس موافقتنامهه نهايى منجر شد. پيش‌نويس «سند نهايى» را مديركل گات، آرتور دانكل، رئيس رسمى مذاكرات، تنظيم كرد و در دسامبر 1991 در ژنو در دستور كار قرار گرفت. اين متن تمامى قسمت‌هاى دستور العمل «پونتادل استه» را برآورده مى‌ساخت. تنها استثنا در اينجا بود كه فهرست تعهدات كشورهاى شركت‌كننده را در زمينه كاهش حقوق و عوارض واردات و بازكردن بازارهاى خدمات دربرنداشت.

اين پيش‌نويس مبنايى براى موافقتنامه نهايى قرار گرفت.

در طول دو سال بعد، مذاكرات، با حالت انتظار شكست قريب الوقوع تا پيش‌بينى دستيابى به موفقيت در آينده نزديك ادامه يافت. چندين سقف زمانى تعيين و منقضى شدند. نكات اختلاف‌برانگيز جديدى به بخش كشاورزى، خدمات، دسترسى به بازار، قواعد ضد دامپينگ و ايجاد يك نهاد جديد اضافه شدند. اختلافات بين ايالات متحده آمريكا و جوامع اروپايى‌[1] دستيابى به يك نتيجه نهائى و موفق را تحت الشعاع قرار داد.

در نوامبر 1992، ايالات متحده و اتحاديه اروپا[2] اكثر اختلافاتشان در زمينه كشاورزى را با روشى حل كردند كه به طور غير رسمى توافق"Blair House " ناميده مى‌شود. در ژوييه 1993 گروه چهار"Quad " (ايالات متحده، اتحاديه اروپا، ژاپن و كانادا) اعلام كردند كه در مذاكرات تعرفه‌ها و ساير موضوع‌هاى مرتبط (دسترسى به بازار) به پيشرفت مهمى دست يافته‌اند. حل نهايى موضوعات و مذاكرات براى دسترسى به بازار كالاها و خدمات، تا 15 دسامبر 1993 طول كشيد (گرچه برخى از مسائل نهايى در مذاكرات دسترسى به بازار ظرف چند هفته بعد كامل شدند). در 15 آوريل 1994، تمام وزراى 123 كشور شركت‌كننده در اجلاس مراكش توافق فوق‌الذكر را امضا كردند.

اين تأخير فوايدى دربرداشت. از جمله باعث مذاكراتى شد كه پيشرفت بيشترى را نسبت به آنچه در 1990 ممكن بود، حاصل كرد. براى مثال برخى از جنبه‌هاى مربوط به خدمات و دارايى فكرى و همچنين تشكيل سازمان تجارت جهانى از آن جمله است. اما

[1] (*)European Communities

[2] (**)

European Union) Officially European Communities in WTO(