باغ تنگه

نویسنده (ها) : ناصر پازوکی طرودی

آخرین بروز رسانی : جمعه 15 آذر 1398

باغ‌تنگه \ bāq-tange\ ، تنگه‌ای در شمال شرقی روستای امامۀ بالا و متصل به آن. این تنگه در ابتدای راه امامه به روستای راحت‌آباد ــ در دامنۀ جنوب غربی کوه سای یا سیاه‌کوه ــ واقع است و در ابتدای دهانۀ آن بخشی از باغهای اهالی امامه قرار دارد.
این تنگه بین ˚51 و ´35 تا ˚51 و ´37 طول شرقی، و ˚35 و ´54 تا ˚35 و ´57 عرض شمالی و بلندی 250‘2 متر از سطح دریا، در مجاورت روستای امامه و با طول حدود 400‘ 3 متر در منتهاالیه شمال شرقی در مجاورت قلۀ پیرزن‌کلوم (کلون) جای دارد.
آبریزِ این تنگه دو شاخه است که از شمال شرقی و شمال ‌غربی به سمت جنوب جریان دارند و در پایان با پیوستن به یکدیگر در سمت جنوب قلعۀ امامه و در فاصلۀ 700 متری شمال روستای امامه، رودخانۀ امامه را که یکی از شاخه‌های فرعی رودخانۀ جاجرود است، تشکیل می‌دهند. این رودخانه که آب زیادی ندارد و عموماً در تابستان آب آن می‌خشکد، در مجاورت روستـاهای کلوگان و کمرخانی در کنار جادۀ لشکرک ـ اوشان به جاجرود می‌ریزد.
سرچشمه‌های اولیۀ شاخۀ شمال شرقی آب باغ‌تنگه از غرب کوه و قلۀ پیرزن‌کلوم با ارتفاع 842‘ 3 متر از سطح دریا آغاز می‌شود، سپس آب چشمه‌های لاره و لارتنگه و چشمه‌پلک واقع در شمال غربی قلۀ مهرچال با ارتفاع 912‘ 3 متر به آن می‌پیوندد و پس از طی حدود 6 کمـ ، از سمت شرق قلعۀ امامه می‌گذرد و در جنوب قلعه به شاخۀ شمال غربی می‌رسد.
شاخۀ شمال غربی آب باغ‌تنگه از شاخۀ شمال شرقی کم‌آب‌تر و کوتاه‌تر است. سرچشمۀ آب شاخۀ شمال غربی از دامنۀ جنوبی کوه هم‌هن آغاز می‌شود و پس از عبور از مراتع و مناطق اسپی‌خاص و اسپیدچال، از سمت غرب قلعۀ امامه عبور می‌کند و در جنوب آن به شاخۀ دیگر متصل می‌شود. بخشی از آب باغ‌تنگه در جنوب قلعۀ امامه وارد منبعی می‌شود که برای تأمین آب آشامیدنی امامه احداث شده است و از آنجا به‌وسیلۀ لوله به روستا منتقل می‌گردد. باقی‌ماندۀ آب این تنگه برای آبیاری باغهای وسیع گیلاس روستاهای امامۀ بالا و امامۀ پایین مورد استفاده قرار می‌گیرد و تنها سرریز فصلی آن و یا جریان سیلابهای مقطعی در رودخانۀ امامه جاری می‌شود و به رودخانۀ جاجرود می‌ریزد.
طول مسیر باغ‌تنگه از ابتدا تا انتها دارای چشمه‌های متعدد کوچک و بزرگ و مراتع و چراگاههای نسبتاً خوب است و هرچه به سمت شمال ادامه می‌یابد، بر کیفیت آن افزوده می‌شود. آبریز سمت شمال کوههایی که سرچشمه‌های آب باغ‌تنگه از آنها جاری می‌شود، در روستاهای زایگان و آبنیک به رودخانۀ زایگان می‌ریزد و به سمت غرب جاری شده، در فشم به رودخانۀ جاجرود می‌پیوندد.

ناصر پازوکی طرودی