مرغی، تپه

نویسنده (ها) : ناصر پازوکی طرودی

آخرین بروز رسانی : سه شنبه 27 خرداد 1399

مرغی، تپه \ tappe-ye marqī \ ، (محوطۀ باستانی)، تپه‌ای واقع در روستای راحت‌آباد از توابع دهستان لواسان کوچک.
این تپه با ارتفاع 285‘2 متر از سطح دریا، در °51 و ´37 طول شرقی، و°35 و ´53 عرض شمالی، و در فاصلۀ 3کیلومتری شرق روستای راحت‌آباد جای دارد.
در شرق تپۀ مرغی، باغها و مزارع روستای کند پایین و کند بالا قرار دارد و شیب کلی زمینهای اطراف تپۀ مرغی به سمت شرق است.
قطعات سفالهای تاریخی و مواد فرهنگی این محوطه در وسعتی به ابعاد 80 × 100 متر پراکنده‌اند و نمی‌توان محل خاصی را به عنوان خاستگاه آنان یافت. این تپه را اهالی منطقه و روستاییان از آن رو مرغی می‌نامند که گیاهی از گونۀ گندمیان با نام مرغی در آن منطقه می‌روید.
در اطراف تپۀ مرغی، مزارع و باغهایی وجود دارد که در سطح آنها می‌توان آثار حفاری فراوانی دید و در لابه‌لای خاکهای خارج‌شده از گودالها صدها قطعه سفال دیده می‌شود. در مرکز مزارع و باغهای مرغی و در موقعیت جغرافیایی یادشده، 3 درخت توت کهن‌سال وجود دارد. اطراف این درختان نیز کاوشهای زیادی انجام گرفته است و در زیر یکی از آنها نقبی زده شده که موجب خشک شدن درخت نیز شده است. یکی از کهن‌سالان این منطقه می‌گوید: «در زیر درختان توت، بنای تاریخی و بقایای معماری فراوانی وجود داشت که با سنگ و ساروج احداث شده بود. سالها قبل، عده‌ای برای یافتن گنج آن را تخریب کردند و بعدها سنگهای آن را برای احداث دیوار و بنا به نقاط دیگر منتقل کردند».
در سطح و اطراف تپۀ مرغی قطعات سفالهایی به رنگهای قرمز، نخودی و سیاه از انواع خشن و ظریف، متعلق به خمره‌های آذوقه و ظروف با مصرف کاربردی روزانه، با نقشهای هندسی، شطرنجی، زیگزاگ و موجی دیده شده است که عمدتاً مربوط به دوران تاریخی (اشکانی و ساسانی) اند. در طی مطالعه و پیمایش میدانی محل، حداکثر 5 قطعه سفال منقوش و رنگی متعلق به دورۀ اسلامی یافت شده است که احتمال دارد از جای دیگری به این محل منتقل شده باشند.
آنچه قطعی به نظر می‌رسد این است که محوطۀ تپۀ مرغی از نقاط تاریخی ـ فرهنگی منطقه است و سده‌ها مسکونی بوده است، اما در وضع کنونی، به علت مداخلات گسترده در تپه‌ها و زمینهای آن و تسطیح بخشهای زیادی از آنجا، امکان شناسایی مرکزیت تاریخی آن ممکن نیست و نیازمند انجام کاوشهای علمی است. تپۀ تاریخی مرغی در مهرماه 1382 با شمارۀ 388‘10 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، و مشمول قوانین و مقررات حفاظتی است.

ناصر پازوکی طرودی