گوله بند، یال

نویسنده (ها) : سیما صفری

آخرین بروز رسانی : جمعه 23 خرداد 1399

گوله‌بند، یال \ yāl-e gūle-band \ ، یا هفت ناز، یالی در جبهۀ جنوبی قلۀ توچال.
یال گوله‌بند آخرین بخش از مسیر صعود به قلۀ توچال بعد از جان‌پناه امیری (سیاه‌سنگ) در جبهۀ جنوبی آن است. ارتفاع این یال از 400‘ 3 متر در محل جان‌پناه امیری آغاز می‌شود و به تدریج افزایش می‌یابد، تا آنکه به انتهایی‌ترین نقطه با ارتفاع حدود 900‘ 3 متر در نزدیکی کوه توچال می‌رسد. این یال ناهمواریهای زیاد و شیبهای نفس‌گیری دارد و هنگام پیمودن هر شیب تند، فقط برای مدتی کوتاه قلۀ توچال نمایان شده، پس از آن، بلافاصله، از نظر پنهان می‌شود و این اتفاق چند بار رخ می‌دهد. کوهنوردان این پیدا و پنهان شدن قلۀ توچال را به نازکردن آن تشبیه می‌کنند و ازاین رو، در اصطلاح به این یال هفت‌ناز نیز می‌گویند.
یال پرشیب گوله‌بند در گذشته پاکوبی معمولی داشته، اما از آنجا که پیدا کردن مسیر پاکوب در زمستان برای کوهنوردان بسیار دشوار بوده، این مسیر بعدها میله‌گذاری شده است. این میله‌ها کمک می‌کند تا در شرایط نامساعد جوی و کولاک شدید، کوهنوردان و افراد کم‌تجربه به راحتی، مسیر دسترسی به قله را بیابند و به بیراهه نروند.
سرعت وزش باد در این منطقه بسیار زیاد است و در زمستان گاهی به بیش از 50 کمـ در ساعت نیز می‌رسد. وزش باد پیش از رسیدن به قلۀ توچال در آخرین مرحلۀ گذر از این یال شدت بیشتری می‌یابد، به حدی که در بعضی مواقع، حرکت را برای کوهنوردان بسیار دشوار و گاه ناممکن می‌کند و سبب بر هم خوردن تعادل، و سقوط آنان به داخل دره می‌شود.
دره‌های دو طرف گوله‌بند، به ویژه دره‌ای که میان این یال و یال چهارپالون در شرق توچال قرار دارد، در زمستانها بسیار بهمن‌گیر‌ند؛ همچنین، منطقۀ میان یال گوله‌بند تا گردنۀ هزارچم در سمت چپ توچال، محل ریزش بهمنهای سنگین است و برف حاصل از آن معمولاً تا نیمه‌های بهار در درۀ فراخلا تا پای چشمۀ ارس پایین می‌آید و در این مکان، انباشته می‌شود، به طوری که چشمۀ فراخلا در زمستانها اغلب در زیر برف پنهان است.
صعود به قلۀ توچال، از طریق یال گوله‌بند در جبهۀ جنوبی این قله، به‌سبب ویژگیهای طبیعی آن، بسیار دشوار و به داشتن مهارتهای خاص کوهنوردی نیازمند است.

سیما صفری