استین

اُستین \ o(ā)stin\ ، نیز آستین، اُستِن، آستِن، شهر و مرکز ایالت تکزاس در ایالات متحدۀ آمریکا. استین که در 1840م مرکز شهرستان ترَوِس شد، در محل تقاطع رودخانۀ کلُرادوی‌ تکزاس و پرتگاه بالکونِس در جنوب مرکزی ایالت واقع شده است.
سرخ‌پوستان بومی آمریکا در طول سده‌ها، بارها به‌شکل موقت در جایی که امروزه شهر استین قرار دارد، اقامت گزیده بودند. برای نخستین‌بار 5 خانوادۀ سفیدپوست در این مکان که در کنار رود کلرادو جای دارد، دهکده‌ای بر پا کردند و نام آن را واتِرلو گذاشتند. این دهکده در 1839م به‌عنوان پایتخت دائمی جمهوری تکزاس برگزیده شد و به افتخار استیوِن فولِر اُستین، بنیاد‌گذار این جمهوری، استین نام گرفت. استین در 1840م با 856 تن جمعیت، به‌عنوان شهر به ثبت رسید. در 1842م دولت تکزاس با تهدید مکزیکیها، از استین به هیوستِن نقل مکان کرد، اما مردم که مصمم بودند استین همچنان پایتخت تکزاس بماند، «جنگ آرشیو» را به راه ‌انداختند و اسناد دولتی را به‌زور در این شهر نگاه داشتند. هم‌زمان با پیوستن رسمی تکزاس به ایالات متحده در 1845م، دولت تکزاس نیز دوباره به استین بازگشت. ساختمان کنگرۀ ایالتی تکزاس، که از سنگ گرانیت صورتی‌رنگ ساخته شده (1888م)، روی الگوی ساختمان کنگرۀ آمریکا طراحی شده است.
در جریان جنگ داخلی آمریکا (1861-1865م)، با اینکه شهرستان تروِس به جدایی از ایالات متحده رأی نداده بود، استین از نیروهای ائتلافیه (جنوب) پشتیبانی کرد. این شهر پس از جنگ داخلی، به‌سرعت رشد کرد و از 1871م با رسیدن راه‌آهن مرکزی هیوستن و تکزاس به آن، برای کشاورزان و دام‌پروران منطقه به‌صورت مرکزی تجاری درآمد.
با ساخته شدن سد بر رودخانۀ کلرادو برای جلوگیری از طغیان آن و تولید برق در اوایل سدۀ 20م، صنعت استین رو به رشد گذاشت. این شهر به‌عنوان یک مرکز تحقیق و توسعۀ صنایع دفاعی و مصرفی گسترش یافته است. صنایع قدیمی این شهر عبارت‌اند از تولید آجر، کاشی و سرامیک، لوله‌های سیمانی و فولاد ساختمانی. این شهر در دهۀ 1990م پیشرفت چشمگیری داشت، به‌ویژه در زمینۀ ساخت رایانه و لوازم جانبی آن، نیمه‌رساناها، نرم‌افزار، تجهیزات مخابراتی، و نیز زیست‌فناوری. امکانات آموزشی شهر، به‌ویژه دانشگاه تکزاس در استین (1881م)، که بزرگ‌ترین شعبۀ دانشگاه تکزاس است، به این گسترش کمک کرده است. دیگر مؤسسه‌های آموزشی شهر اینهاست: دانشگاه هیوستِن ـ تیلِتسِن (1876م)، دانشگاه سِنت ادوارد (1885م)، و کالج لوتِریِ کُنکوردیا (1926م).

هنگام غروب آفتاب، مرکز شهر با نور لامپهای بخار جیوه‌ای معروف به «مهتاب مصنوعی» روشن می‌شود که در 1894م بر بالای 27 برج به بلندی 46 متر نصب شده‌اند. موزۀ اُ. هِـنری (نام مستعار ویلیام سیدنی پورتِر، داستان‌نویس نامدار) از 1885 تا 1895م اقامتگاه این نویسنده بوده، و موزۀ الیزابت نای مجموعه‌ای از تندیسهای ساخت او را در خود جای داده است. موزۀ نمایندگی فرانسه (1841م) زمانی محل سفارت این کشور در جمهوری تکزاس بوده است. در کتابخانۀ لیندِن بِینز جانسِن (1971م) در دانشگاه تکزاس، اسناد و مدارکی از دوران خدمت این رئیس‌جمهور موجود است.
حومۀ تپه‌ایِ غرب استین تفرجگاهی است برخوردار از رشته دریاچه‌هایی مرتفع، از جمله دریاچۀ تاون و دریاچۀ استین، که از بسته‌شدن سدهایی در طول رود کلرادو پدید آمده‌اند. رخ‌نمونهای سنگی، غارها و دریاچه‌هایی غیرعادی در این ناحیه وجود دارد. فرودگاه بین‌المللی استین ـ بِرگسترُم در 1999م در محل پایگاه پیشین نیروی هوایی ایالات متحده در جنوب شرقی شهر، گشایش یافت.
جمع‌ (2006م) ناحیۀ مادرشهر: 565‘513‘1 تن.

مآخذ

EA, 2006;
EB, 1986;
ME, 2009.
بخش جغرافیا