اسپوندیلیت

اِسپوندیلیت \ [e]spondilit\ ، التهاب یک یا چند مهرۀ ستون مهره‌ها. این بیماری چندین شکل دارد که فراوان‌ترین آنها اسپوندیلیتِ آنکیلوزان، اسپوندیلیتِ هیپِرتروفیک و اسپوندیلیت ناشی از سِل است.
اسپوندیلیت آنکیلوزان که به نامهای اسپوندیلیتِ بِختیرِف، اسپـوندیلیت تغییرشکل‌دهنـده یـا آرتـریتِ مـاری ـ اشتـرومپِل نیز شناخته می‌شود، نوعی بیماریِ ازمیان‌برندۀ ستون مهره‌هاست که براساس ویژگی اصلی‌اش، بیشتر در مردان جوان با سنی کمتر از30 سال دیده می‌شود و وراثت در آن نقش دارد. نخستین علامت این بیماری دردی مزمن در پشت کمر است. نشانۀ پیشرفت این بیماری را می‌توان خشکی اندامها و محدود شدن حرکت، ورم مفاصل (که از ورم مفاصل در آرتریت رُماتوئید تشخیص‌دادنی نیست)، جوش خوردن مهره‌ها به یکدیگر (آنکیلوز) و بدریخت شدن ستون مهره‌ها، و نیز کم‌خونی دانست. درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان مشابه درمان آرتریت رماتوئید، و احتمالاً دربر گیرندۀ استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی است.
اسپوندیلیت هیپرتروفیک که اُستِئوآرتریتِ ستون مهره‌ها نیز خوانده می‌شود، نوعی بیماریِ ازمیان‌برندۀ بافتهای سالم است که در افرادی با سن بیش از 50 سال دیده می‌شود. ویژگی این بیماری تخریب دیسکهای بین مهره‌ها و رشد زائده‌های استخوانی روی خودِ مهره‌هاست. درمان این بیماری شامل استراحت و به کار گرفتن گرما و ورزش برای حفظ محدودۀ طبیعی حرکت است.
اسپوندیلیتِ ناشی از سل که بیماری پات یا سلِ ستون مهره‌ها نیز نام دارد، معمولاً از بیماریهای دوران کودکی است. این بیماری به‌سبب عفونت ستون مهره‌ها توسط باسیل کُخ (میکوباکتریوم توبِرکولوسیس) پدید می‌آید و ویژگی آن نرم شدن و درهم رفتن مهره‌هاست. غالباً این بیماری به گوژپشتی می‌انجامد. گاهی اعصاب این ناحیه نیز متأثر می‌شوند که نتیجۀ آن ممکن است فلجِ سختِ اندامها باشد. درمان سل ستون مهره‌ها شامل شیمی‌درمانی درمقابل باسیل‌کخ (استفاده از آنتی‌بیوتیکهای مناسب) و مراقبت ارتوپدی از ستون مهره‌هاست.

مآخذ

EA, 2006;
EB, 2008.
بخش علوم پزشکی