ارتسگبیرگه

اِرْتْسْگِبیرْگه [ertsgebīrge] (در چکی: کروشْنه هوری)، رشته تپه‌هایی که در مرز کوهستان بوهمیا قرار دارد و به طول 160 کمـ بین آلمان و جمهوری چک کشیده شده است و متوسط عرض آن به 40 کمـ می‌رسد. سمت بوهمیایی (جنوب شرقی) این رشته شیبی تند، و طرف شمال غربی آن شیبی ملایم دارد. بلندترین قله‌های آن، یکی کلینُوِتْس (244‘1 متر) در کشور چک و دیگری فیشتِلبرگ (ح 195‘1 متر) در آلمان، در مرکز این رشته‌کوه قرار دارند. لوچْنا (ح 924 متر) در انتهای شمال شرقی و اشپیچاک (ح 098‘1 متر) در انتهای جنوب غربی آن واقع شده‌اند.
این کوهها به کوههای معدنی نیز معروف‌اند، زیرا از قدیم منابع معدنی (طلا، نقره، سرب، مس، تنگستن و پیچبلِند) در این نقطه وجود داشته، و جاذبۀ آن در سده‌های میانه، گروههایی از معدنچیان مهاجر آلمانی را از شمال غربی به سوی خود جلب کرده است؛ اینان تا زمان اخراجشان بعد از جنگ جهانی دوم، به سراسر این ناحیه حال و هوایی آلمانی داده بودند. آلمانیها علاوه‌بر استخراج معدن که فعالیت اصلی اقتصادی به‌شمار می‌رفت، جنگل‌داری، ساخت مبلمان، صنایع نساجی و تا حدی کشاورزی را نیز رواج دادند.
ویژگی اصلی زندگی در دو طرف این رشته‌کوه شهرهای کوچک بود. پس از 1945م، این ناحیه شاهد جای‌گزینی جمعیتی تقریباً همه چک به جای جمعیتی تقریباً همه آلمانی بود. بعد از جنگ جهانی‌دوم، ذخایر اورانیم در یاخیمُف(در چکسلواکی سابق) و آوئه (در آلمان شرقی سابق)توسعه یافت. امروزه مقادیر چشمگیری زغال‌سنگ قهوه‌ای در اطراف خُموتُف و مُسْت در کشور چک در درۀ رودخانۀ بیلینا استخراج می‌شود. (132)