اسپکه

اِسپَکه \ espake\ ، شهری در شهرستان نیک‌شهر در استان سیستان و بلوچستان. این شهر با 760 متر ارتفاع از سطح دریا و موقعیتی دشتی ( فرهنگ جغرافیایی آبادیهای، 5)، در 51 °26 عرض شمالی و ´14 °60 طول شرقی جغرافیایی (مفخم پایان، 24)، و در 115 کیلومتری جنوب غربی ایرانشهر قرار دارد. آب و هوای این شهر گرم و خشک است ( فرهنگ جغرافیایی آبادیهای، همان‌جا).
اسپکه از 1378ش شهر شناخته شد ( نشریه...). براساس سرشماری عمومی 1385ش، این شهر 248‘3 تن (626 خانوار) جمعیت دارد و فعالیت اصلی در آن کشاورزی است (درگاه ... ). ساکنان شهر سنی‌ مذهب (فرهنگ جغرافیایی آبادیهای، همان‌جا)، و بیشتر از طایفۀ بلوچِ مبارکی‌اند (جهانبانی، 299؛ فرهنگ جغرافیایی ایران، 11؛ ناصح، 65) و به گویش بلوچی سخن می‌گویند ( فرهنگ جغرافیایی آبادیهای، همان‌جا). بنای قلعه‌ای قدیمی در اسپکه وجود دارد (همان‌جا؛ اعتمادالسلطنه، 455). پدیدۀ ریگ روان اسپکه که به‌سبب آن، این شهر «ده کوران» لقب گرفته، در مکران معروف است (کاظمیه، 161-163؛ برقعی، 19؛ مهدوی، 78-79).

مآخذ

اعتمادالسلطنه، مرآة البلدان؛
برقعی، محمد، نظری به بلوچستان، تهران، 1356ش؛
جهانبانی، امان‌الله، سرگذشت بلوچستان و مرزهای آن، تهران، 1338ش؛
درگاه ملی آمار؛
فرهنگ جغرافیایی آبادیهای کشور (نیک‌شهر)، ادارۀ جغرافیایی ارتش، تهران، 1364ش، ج 133؛
فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها): استان کرمان و مکران، دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش، تهران، 1332ش، ج 8؛
کاظمیه، اسلام، جای پای اسکندر، تهران، 1356ش؛
مفخم پایان، لطف‌الله، فرهنگ آبادیهای ایران، تهران، 1339ش؛
مهدوی، معزالدین، آخرین مأموریت، تهران، 1342ش؛
ناصح، ذبیح‌الله، بلوچستان، تهران، 1345ش؛
نشریۀ عناصر و واحدهای تقسیمات کشوری، نسخۀ دیجیتال، وزارت کشور، تهران، مهر 1388.

لیلا وثوقی