ازداکره

اَزداکَره [azdākara]، آگاه‌کننده (چاووش، پیک)، مأموری که در زمان هخامنشیان فرمانهای رسمی دولتی را به اطلاع می‌رساند. این اسم مرکب از دو جزء اَزدا ـ (پهلوی: اَزد = دانسته، معلوم) (بارتولمه، 228؛ نیبرگ، II\ 42؛ هینتس، 52؛ شِدِر، 264). و پسوند ـ کَره (پهلوی: ـ گر) درست شده است. اَزدا در سـنگ‌نبشـتـه‌هـای داریـوش در بیستـون و نقـش رستـم (کنت، 117, 137, 139) به معنی «دانسته»، و در گاهان (ص 100) به معنی «به راستی، درست» آمده است. اصطلاح ازداکره برای نخستین بار در نامه‌ای آرامی که برای ارشام، ساتراپ هخامنشی در مصر فرستاده شده است، به چشم می‌خورد. ازداکره را مأمور مخفی (خبرچین) نیز معنی کرده‌اند (نک‌ : هینتس، همانجا).

مآخذ

Bartholomae, Ch., Altiranisches Wörterbuch, Berlin, 1961;
Die Gatha’s des Awesta, tr. Ch. Bartholomae, Strasburg, 1905;
Hinz, W., Altiranisches Sprachgut der Nebenüberlieferungen, Wiesbaden, 1975;
Kent, R. G., Old Persian, New Haven, 1953;
Nyberg, H. S., A Manual of Pahlavi, Wiesbaden, 1974;
Schaeder, H. H., Iranische Beiträge I, Hildesheim\ New York, 1972.
پرویز رجبی