اُزاکیْ کویو [ozākī koyo]، نام مستعار ازاکی تُکوتارو (1869-1903م\ 1285-1321ق)، داستاننویس، مقالهنویس و شاعر هایکوسرای ژاپنی و یکی از پیشگامان ادبیات نوین ژاپن. کویو در 1885م، با گروهی از دوستان خود، انجمن ادبی و مجلۀ کِنْیوشا را بنیاد نهاد که به مدت 20 سال نفوذ عمدهای در تحول رمان داشت. او با پژوهش در ادبیات دورۀ تُکوگاوا (1603-1867م) علاقۀ عمیقی به ایهارا سائیکاکو، نویسندۀ سدۀ 17م پیدا کرد و با آمیختن شیوۀ احساس و درکِ او با زیبـایـی ـ شناسیِ شعرِ خود، سبک واقعگرایی رمانتیک را ایجاد کرد.
کویو در جنبش برای آفرینشِ زبان ادبیِ محاورهایِ نو فعالیت میکرد. سبک استادانهاش برای مضمونهای عاشقانه و توصیف زنان بسیار مناسب بود. آثار آغازین وی از قبیل «اعترافات عشقی دو راهبه» (1889م) و «بالش خوشبو» (1890م) علاقۀ او را به ادبیات سدههای17و 18م آشکار میکند. او بعداً در «اشکها و پشیمانیها» (1896م) و «دل» (1903م)، روحیۀ واقعگرایانهتری از خود نشان داد. شاهکار او «دیو زرین» (1897-1902م) تاوان اجتماعیِ امروزی شدن را در موقعیتی ترسیم میکند که قدرت پول بر مهربانی و مسئولیت اجتماعی چیره میشود. از میان نویسندگان جوانی که رهنمود کویو را مشتاقانه دنبال کردند، دو تن از نامورترین شاگردان او، ایزومی کیوکا، نویسندۀ رمانتیک داستان کوتاه و تُکودا شوسِئی، رماننویس طبیعتگرا هستند. (112)