ارزوئیه

اُرْزوئیّه [orzūºīyye(a)]، یکی از بخشهای شهرستان بافت (استان کرمان). این نام به صورتهای اُرزو، غالباً اُرْزویه و امروزه ارزوئیه نوشته می‌شود.
بخش ارزوئیه از شمال محدود است به دهستانهای سیاه کوه، دهسرد و خبر از شهرستان بافت، از جنوب و غرب به استان هرمزگان و از شرق به شهرستان جیرفت. دهستانهای این بخش شامل ارزوئیه، وکیل‌آباد و صوغان است. ارزوئیه عمدتاً دشتی میان‌کوهی است و 331،2 کمـ 2 مساحت دارد. کوه ارزوئیه در قسمت شرقی آبادی ارزوئیه قرار دارد. آب و هوای ارزوئیه گرم و خشک است و رود ارزوئیه متشکل از رودهای محلی خبر، کوشک، صوغان و دهسرد، در محدوده آن جریان دارد. به سبب فقر منابع سطحی آب، این ناحیه اصولاً به آبهای زیرزمینی (قنات) وابسته است. هنوز قناتهای متعددی در ارزوئیه دایر است.
پوشش گیاهی طبیعی این ناحیه عمدتاً درختان گز، کَهور و کُنار (سدر) است که به ویژه در کنار خشکه رود ارزوئیه می‌رویند. در گذشته، جنگل نسبتاً وسیعی از درختان شاه گز در این ناحیه وجود داشته که به مرور زمان از میان رفته است. آبادیهای معتبر و نسبتاً قدیمی ناحیه اینهاست: سلطان‌آباد، شاهماران، دشتبر، قادرآباد و دولت‌آباد.
بخش ارزوئیه 182‘ 27 نفر جمعیت دارد. فعالیتهای اقتصادی ارزوئیه مبتنی بر بخش کشاورزی است و محصولات مهم آن مرکبات، پنبه، غلات و خرماست. برخی، برنج ارزوئیه را بهتر از برنج فارس و مازندران معرفی کرده‌اند.*

مآخذ

آمارنامه استان کرمان (1371ش)، مرکز آمار ایران، تهران، 1372ش؛
تاریخ شاهی ( قراختائیان)، به کوشش محمدابراهیم باستانی پاریزی، تهران، 1355ش؛
جغرافیا و اسامی دهات کشور، وزارت کشور، تهران، 1329ش؛
جغرافیای کامل ایران، وزارت آموزش و پرورش، تهران، 1366ش؛
خیراندیش، اسدالله، با من به کرمان بیایید، تهران، 1368ش؛
رزم‌آرا، علی، جغرافیای نظامی کرمان، تهران، 1323ش؛
سایکس، پرسی، تاریخ ایران، ترجمۀ محمدتقی فخر داعی گیلانی، تهران، 1363ش؛
سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1365ش)، نتایج تفصیلی، شهرستان بافت، مرکز آمار ایران، تهران، 1367ش؛
فرهنگ آبادیهای کشور، سرشماری عمومی کشاورزی (1367ش)، استان کرمان، مرکز آمار ایران، تهران، 1369ش؛
فرهنگ اقتصادی دهات و مزارع، استان کرمان، جهـاد سازندگی، تهران، 1363ش؛
فرهنگ جغرافیایی آبادیهای کشور (دولت‌آباد)، ادارۀ جغرافیایی ارتش، تهران، 1362ش، ج 114؛
فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها)، استان 8 کرمان و مکران، دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش، تهران، 1332ش؛
کیهان، مسعود، جغرافیای مفصل ایران، تهران، 1311ش؛
وزیری‌کرمانی، احمدعلی، تاریخ کرمان، به کوشش باستانی پاریزی، تهران، 1340ش؛
همو، جغرافیای کرمان، به کوشش باستانی پاریزی، تهران، 1354ش؛
نیز:

Sykes, P. M., Ten Thousand Miles in Persia or Eight Years in Iran, New York, 1902.
عباس سعیدی