آرائوکاریا

آرائوکاریا [ārāʾūkāriyā]، درختی از بازدانگان معروف به کاج مطبق از خانوادۀ اَشکوبیان (آرائوکاریاسه). اطلاق نام کاج به این درخت نادرست است. آرائوکاریا بومی جزایر نُرفِک در جنوب کالدونی جدید است. این درخت که از سالیان پیش در شمال ایران نیز خارج از گلخانه کشت و تکثیر می‌شد، در مناطق سردسیر گیاهی گلخانه‌ای است.
آرائوکاریا دارای تنه‌ای راست و شاخه‌هایی افقی است که گرداگرد آن گسترده می‌شوند. برگهای لایه‌لایۀ این گیاه مانند پولکهای ماهی به صورت مارپیچ روی هم قرار گرفته‌اند. سطح زیرین و زبرین برگها تقریباً هم‌رنگ‌اند و چندین نوار آوندی طولی به شکل رگبرگ دارند. بعضی از گونه‌های این جنس برگهایی پهن دارند. آرائوکاریا دو لپه دارد و جوانه‌هایش مخفی است. کیسه‌های گردۀ آن 6 تا 9 و گاهی 15 تا هستند و دانه‌های آن ارزش غذایی دارند. کاج مطبق گیاهی کند رشد است و معمولاً ارتفاع آن طی 10 تا 15 سال به حدود 5 متر می‌رسد.
گونه‌هایی از آرائوکاریا به عنوان گیاه زینتی در آپارتمان نگهداری می‌شود و با قلمه زدن سر شاخه در اواخر تابستان در رطوبت بسیار و دمای °15 سانتی‌گراد، و نیز از راه کاشتن بذر آن در فصل بهار در دمای °12 سانتی‌گراد تکثیر می‌شود. آرائوکاریا به خاکی کمی اسیدی و همیشه مرطوب، هوایی با رطوبت نسبی 50 تا 90٪، نور متوسط و دمای معتدل (°12 تا °22 سانتی‌گراد) نیاز دارد. در آمریکای جنوبی از چوب آرائوکاریای برزیلی در ساخت‌وساز و نجاری استفاده می‌شود.

علی رضایی‌نژاد