اراستوسی، مکتب

اِراسْتوسی، مَکْتَب [maktab-e erāstūsī]، دیدگاهی در دین مسیحی که بر پایۀآن، حکومت در اجرای‌احکام، حتى احکام دینی بر کلیسا برتری دارد و کلیسا نمی‌تواند خود رأساً در این امور اقدام نماید. این عقیده به توماس اراستوس (1524-1583م)، پزشک و عالم الاهیات سدۀ 16م و از پیروان تسوینْگْلی نسبت داده شده است، درحالی‌که وی خود هرگز به چنین اصلی اعتقاد نداشت. اراستوس با تکفیر از سوی کلیسا مخالفت می‌کرد، زیرا آن را مستند به کتاب مقدس نمی‌دانست؛ در مقابل،او با مجازات به وسیلۀ مقامات حکومتی موافق بود و دولت را دارای این حق و وظیفه می‌شناخت که برای همۀ تخلفات (هم دینی و هم غیردینی) مکافات تعیین کند، به شرطی که همۀ شهروندان از دین‌واحدی تبعیت کنند. از این‌رو، در اندیشۀاراستوس، اختیارات حکومت در مسائل دینی به حوزۀ خاصی محدود می‌شد.
مکتب اراستوسی معنای امروزین خود را تا اندازه‌ای از ریچارد هوکِر، عالم الاهیات انگلیسی (1554؟-1600م) گرفته است که کتاب او به نام «در باب قوانین حکومت کلیسایی» (1593-1662م)، دفاعی از نظام کلیسای انگلستان و تفوق قدرت غیردینی بود. همچنین باید آن را نتیجۀ مباحثات در مجمع وِستمینْستِر(1643م)دانست. کلیسای‌انگلستان‌صورت‌تعدیل‌شده‌ای از مکتب اراستوسی را اعمال می‌کند. (167)