آذروخش

آذَرْوَخْش [āzarvaxš]، یا آتْرِوَخْش، عنوان سومین موبد زردشتی از 8 موبد برگذارکنندۀ آیینهای نیایش در آتشکده و مسئول پرستاری از آتش مقدس در روزگار گذشته. آذروخش به هنگام انجام‌مراسم درسمت راست و در مقابل آتش می‌ایستاد. در اوستا (44, 112, 349؛ نیز نک‌ : پورداود، 161) به نامهای این 8 موبد اشاره‌شده‌است. زند اوستا (ص 332) و متنهای پهلوی گزیده‌های زادسپرم (ص 64)، شایست ناشایست (ص 180-181) و دینکرد (ص 261-262) نیز اشاره‌هایی به این موبد و نقش او کرده‌اند. آذروخش موقع خواندن دعا در مراسم نیایش با زوت (سرآمد موبدان) همراهی می‌کرد (کریستن‌سن، 163). امروز این عنوان، با ساده‌تر شدن آیینهای زردشتیان از میان رفته است و زوت در مقام موبدِ سرپرست نیایش، و راسپی، جانشین 7 موبد دیگر مراسم نیایش را به جای می‌آورند(پورداود،161، حاشیۀ 1).

مآخذ

پورداود، ابراهیم، تفسیر بر خرده اوستا، بمبئی، انجمن زردشتیان ایرانی؛
شایست ناشایست، ترجمۀ کتایون مزداپور، تهران، 1369ش؛
گزیده‌های زادسپرم، ترجمۀ محمدتقی راشدمحصل، تهران، 1366ش؛
نیز:

Avesta, tr. F. Wolff, Strassburg, 1910;
Christensen, A., L'Iran sous les Sassanides, Copenhagen, 1944;
Dînkard, tr. E. W. West, The Sacred Books of the East, Oxford, 1892, vol. XXXVII;
The Zand-Avesta, Vištasp Yašt, tr. J. Darmesteter, The Sacred Books of the East, Oxford, 1883, vol. XXIII.
پرویز رجبی